Historia języka angielskiego w pigułce

Angielski to współczesny lingua franca, czyli język światowy. Według wyliczeń Etnologue posługuje się nim około 1,348 mld osób. Warto podkreślić, że ma również największą liczbę użytkowników w sieci – statystyki Internet World Stats pokazują, że 1,186 mld ludzi korzystających z Internetu jest anglojęzycznych. Dzieła Szekspira, hollywoodzkie filmy i fakt, że english ma status oficjalny lub półoficjalny w ponad 60 krajach świata, przekłada się na to, że wciąż licznie i chętnie chcemy się go uczyć. Warto tu na chwilę zatrzymać się na historii języka angielskiego, aby przyjrzeć zmianom, jakie zaszły na przestrzeni wieków. Jeśli potrzebujesz zlecić rzetelne tłumaczenie angielski na polski lub odwrotnie – skorzystaj z usług naszego biura tłumaczeń!

Historia języka angielskiego – najważniejsze informacje

Korzeni angielskiego należy doszukiwać się w anglofryzyjskich i jutlandzkich narzeczach, które w Brytanii pojawiły się za sprawą germańskich osadników oraz rzymskiego wojska. W swych początkach mowa Szekspira była grupą zróżnicowanych dialektów, które w znakomity sposób pokazywały różnorodność ówczesnej ludności Anglii. Jak w przypadku większości języków świata, tak i tutaj, w pewnym momencie zachodniosaski wyparł pozostałe dialekty.

Kolejne najazdy miały wpływ na język angielski. Najpierw pojawili się Wikingowie, z którymi swoje ślady odcisnęły języki skandynawskie. Później miała miejsce inwazja Normanów, za których sprawą rozwinął się anglonormański. Warto podkreślić, że Wikingowie i Normanowie przyczynili się do tego, że angielski stał się językiem mieszanym.

Co warto wiedzieć o języku angielskim?

• english language – oprócz nazwy język angielski możesz spotkać się z określeniem angielszczyzna,
• jest językiem z grupy zachodniej rodziny języków germańskich,
• powszechnie używany w Wielkiej Brytanii oraz w łącznie ponad 60 krajach świata (ma status oficjalny lub półoficjalny),
• nazywany jest uniwersalnym nowożytnym językiem ludzkości,
• jest językiem zróżnicowanym geograficznie i socjalnie,
• angielski zapisuje się alfabetem łacińskim,
• słownik języka angielskiego ma prawdopodobnie około miliona słów,
• najwięcej słów ze współczesnego angielskiego pochodzi ze staroangielskiego i z języka francuskiego (ciekawostka: w 1066 roku, po bitwie pod Hastings język francuski stał się językiem urzędowym dworu królewskiego i szlachty),
• za standard międzynarodowy uznawany jest dialekt ogólnoangielski (Standard English),
• dialekty różnią się między sobą gramatyką, fonetyką i słownictwem,
• zapożyczenia z angielskiego nazywamy anglicyzmami.

Historia języka angielskiego – jak się zmieniał język angielski?

Do historii języka angielskiego warto podejść jak do pewnego rodzaju podróży w czasie i przygody w jednym. To możliwość nie tylko lepszego poznania english, ale i bliższego „podejścia” i zrozumienia native speakerów. Kto „wsiądzie” w ten wehikuł i przeniesie się w przeszłość, szybciej zrozumie reguły gramatyczne, „załapie” wymowę czy przyswoi sobie słownictwo.

Fazy rozwoju angielskiego:

• język staroangielski – to najstarsza znana forma angielskiego. Badacze datują ją na 450-1100 rok. Cofnijmy się w czasie. Plemiona germańskie nacierają na dzisiejsze tereny Wielkiej Brytanii. Najeźdźcami byli Anglowie, Sasi i Jutowie, którzy przywędrowali tutaj z dzisiejszych terenów Danii oraz północnych Niemiec. Choć była to pierwsza faza english, to z tego okresu pochodzą używane do dziś w angielszczyźnie słowa „be” czy „strong”,
• język średnioangielski – obejmuje okres od 1100 do około 1500 roku. Widzimy tu piętno, jakie historia odcisnęła na angielskim. Inwazja Wikingów sprawiła, że staroangielski przez bardzo długi czas był pod wpływem języka staronordyjskiego. To właśnie z tamtych czasów pochodzą takie słowa, jak na przykład „take” czy „Viking”,
• język wczesny nowoangielski – datuje się go na okres 1500-1800. Rozwój angielskiego nabiera rozpędu, niektórzy mówią wręcz, że english wraca na salony. To właśnie w tym czasie tworzy swoje dzieła William Szekspir, który wprowadził do angielszczyzny ponad 1700 nowych słów! To właśnie w tym czasie miała miejsce zmiana wymowy – obserwuje się krótszą wymowę samogłosek. Odkrycia geograficzne i naukowe przekładają się na nowe pojęcia. Pojawienie się druku przełożyło się z kolei na standaryzację języka angielskiego, od tej pory zaczyna się mówić o formalnych regułach,
• współczesny język angielski – umownie przyjmuje się, że z nowożytnym językiem angielskim mamy do czynienia od około 1800 roku. Czym różni się on od swoich poprzedników? Przede wszystkim chodzi tutaj o słownictwo. Cofnijmy się w czasie. Wraz z nadejściem rewolucji przemysłowej, nowymi odkryciami geograficznymi i rozwojem nauki pojawiła się potrzeba stworzenia nazw dla nowych pojęć czy zjawisk. Kiedy połączymy to jeszcze z kolonizacjami, należy pamiętać, że przyczyniły się one do powstania wielu odmian języka angielskiego (wystarczy porównać british english z american english, aby zauważyć, że różnią się one głównie wymową i słownictwem).

Co się najbardziej zmieniło w historii języka angielskiego – gramatyka czy wymowa?

Współczesny angielski nie jest językiem jednolitym. Na świecie istnieje wiele odmian i dialektów, które są zróżnicowane pod względem słownictwa i wymowy. Niemal w każdym języku świata znajdziemy zapożyczenia z english. Należy podkreślić, że jest to język, który wciąż się rozwija.

George Bernad Shaw napisał kiedyś, że „England and America are two countries separated by the same language”. Stephen Fry z kolei zauważył, iż „The English language is like London: proudly barbaric yet deeply civilised, too, common yet royal, vulgar yet processional, sacred yet profane”.

Na przestrzeni wieków można zauważyć zmiany w pisowni, wymowie, słownictwie, a także gramatyce (przypominamy, że reguły pojawiły się tak naprawdę z nastaniem druku). Oczywiście te sprawy są tak naprawdę ważne dla badaczy języków. Dla osoby, która uczy się englih, to sposób na lepsze poznanie mowy Szekspira i podróż w czasie. Rita Mae Brown powiedziała kiedyś takie mądre słowa: „język jest mapą drogową kultury. Mówi, skąd ludzie pochodzą i dokąd zmierzają”. Warto więc zagłębić się w przeszłość i poznać różne fakty i dane.

Każdy, kto interesuje się historią języka angielskiego, może pogłębić swoją wiedzę, sięgając po publikacje omawiające ten temat. Możemy tu wymienić na przykład „A brief outline of the history of english” – autorem tej pozycji jest Jerzy Wełna.