Najlepsze porady, które sprawią, że na tautonimy polskie, angielskie czy niemieckie już nie będziesz patrzył jako na „fałszywych przyjaciół”

Tautonimy to pułapka, w którą łatwo wpaść – zwłaszcza jeśli dopiero zaczynasz przygodę z tłumaczeniami. Wyrazy, które brzmią podobnie w różnych językach, nie zawsze znaczą to samo. Brzmi niewinnie? Niestety, to właśnie tutaj najczęściej „idziemy na skróty”, zakładając z góry, że podobne brzmienie to także podobne znaczenie. Weźmy przykład: niemieckie „hoch” oznacza „wysoki”, ale dla Czecha będzie to coś zupełnie innego, bo „hoch” w języku czeskim oznacza… „chłopca”. Niby drobna różnica, a jednak może przysporzyć niemałych kłopotów! Dlatego mówi się, że tautonimy to „fałszywi przyjaciele” tłumacza. Mogą być podstępne i nawet doświadczeni specjaliści muszą zachować czujność. Zamiast ryzykować nieporozumienia, warto poznać najlepsze porady, które pomogą Ci unikać błędów. Chcesz wiedzieć, jak sobie z nimi radzić? Czytaj dalej!

Tautonim: najłatwiej potknąć się na słowie, które nie budzi podejrzeń

Analizy naukowe wykazują, że najwięcej błędów w przekładach dotyczy właśnie najprostszych wyrazów, niewiele zaś tych trudnych, skomplikowanych. Dlaczego tak jest? Ponieważ każdy rzadki czy wyszukany wyraz automatycznie odbierany jest jako potencjalny problem. Zapala się „czerwona lampka” i zaczynasz bardziej uważać na to, w jaki sposób tłumaczysz.

Zastanawiasz się czym są tautonimy? To wyrazy, które „udają” słowa doskonale Ci znane i proste, przez co podświadomość nie rejestruje ich w ogóle w kontekście możliwości popełnienia błędu. W ten sposób skojarzenia stają się przekleństwem dla tłumacza.

Czytaj również:

• Idiomy w tekstach kultury
• Odkrywamy tajemnice języków słowiańskich
• Reklama w biurach tłumaczeń

Tautonim: co można zrobić, żeby go uniknąć?

Tautonim to taki fałszywy przyjaciel tłumacza, ale także każdego, kto chce lub ma potrzebę używania języka obcego.

Praca z tego rodzaju zwrotami to naprawdę trudne zadanie. Jeśli chcesz uniknąć błędów w tłumaczeniu naucz się dwóch zasad:

• Zawsze tłumacz świadomie – od początku do końca poznaj tekst i jego źródła. Nie warto polegać na pracy wcześniejszego tłumacza, zwłaszcza jeśli nie znamy jego umiejętności, kompetencji, metod działania.
• Zachowaj czujność – w każdym języku istnieją wyrazy, które używane są bardzo powszechnie i w konkretnym, najbardziej popularnym znaczeniu. Właśnie ono potrafi się utrwalać w świadomości jako jedyne dla tego słowa. Zdarza się jednak, że jakość tłumaczonego tekstu wymaga użycia ich mało popularnego znaczenia, i tutaj właśnie trzeba zachować czujność.

Wrogiem dobrego przekładu jest automatyzm pracy. Nie wolno sobie na niego nigdy pozwalać, ponieważ właśnie odruchowe używanie najczęstszych znaczeń niektórych słów może sprawić, że w tłumaczeniu stracimy początkowy sens tekstu. Niezależnie więc, z jakim językiem mamy do czynienia: tautonimy – angielski czy tautonimy polsko-niemieckie to mali „psotnicy”, na których trzeba uważać, aby niepostrzeżenie gdzieś nie spowodowali pojawienia się jakiegoś błędu. Jeśli masz do przełożenia trudny tekst, a jego przekład jest ponad Twoje siły, skorzystaj z pomocy naszych tłumaczy, którzy zapewniają profesjonalne i rzetelne tłumaczenia wielu branż.

Tautonimy polsko-niemieckie

Jeśli weźmiesz pod uwagę np. tautonimy polsko-niemieckie to tu np. można za dobry przykład podać słowo niemieckie „dom”, które  po polsku oznacza „katedrę”. Z kolei nasz „dom”, to w języku naszych sąsiadów „haus”.

Okazuje się, że w Polsce najbardziej rozpowszechnione są chyba mimo wszystko tautonimy angielskie. Np. angielskie „lecture”, to nie „lektura”, a „wykład”. Z kolei „accord” to nie polski „akord”, a „zgoda”.

Te kilka prostych przykładów pokazuje, że tautonim w języku polskim może namieszać. „Fałszywym przyjaciołom” mogą więc ulec zwykli śmiertelnicy, ale i zawodowi tłumacze, którzy w pędzie, jak to się mówi, „machną się”. Jeśli masz do czynienia z tautonimem i językiem polskim, uważaj, bo być może taka drobna wpadka w Twojej pracy czy rozmowie będzie znacząca…

Skąd w ogóle wzięły się tautonimy?

Początki tautonimów mają prawdopodobnie związek z internacjonalizmami, czyli słowami, które brzmią identycznie i mają to samo znaczenie w różnych językach – jak atom, telefon czy telewizja. Ich obecność, będąca efektem postępu technicznego i cywilizacyjnego, potrafi jednak uśpić czujność tłumacza.

To naturalny mechanizm. Widzisz słowo i automatycznie szukasz w głowie skojarzeń z rodzimym językiem. Efekt? Czasami wpadasz w pułapkę! Wyobraź sobie angielskie „closet”. Co podpowiada podświadomość? Pewnie polskie określenie toalety. Niestety, w rzeczywistości „closet” oznacza szafę. Taka pomyłka może prowadzić do niemałych nieporozumień w tłumaczeniu – zarówno zawodowym, jak i amatorskim.

Słowa Richelieu: „Boże, strzeż mnie od moich przyjaciół, z wrogami poradzę sobie sam” pasują tu idealnie. Fałszywi przyjaciele tłumacza to słowa, które wyglądają znajomo, ale skrywają inne znaczenie. Nie ma jednak powodów do obaw – kluczowe jest zachowanie czujności i świadomości, że to, co znajome, nie zawsze jest tym, czym się wydaje.

Nasi tłumacze doskonale wiedzą, jak rozpoznawać tautonimy i unikają błędnych skojarzeń. Dzięki doświadczeniu i specjalistycznej wiedzy każde tłumaczenie wykonują z najwyższą precyzją. W efekcie masz pewność, że nawet te „podstępne słówka” nie zakłócą jakości Twoich tekstów. Skorzystaj z pomocy naszych ekspertów i przekonaj się, czym jest profesjonalne  tłumaczenie. Sprawdź cennik.