Transformacje językowe według Stiepana Barchudarowa

31 października 2011

Czym są transformacje językowe według Stiepana Barchudarowa? Transformacje są różnicami, jakie występują między tekstem tłumaczonym a oryginalnym. Nie chodzi tutaj o nową interpretację tłumaczenia, ale o różnice obiektywne.

Stiepan Barchudarow, rosyjski leksykograf, wyróżnił następujące rodzaje transformacji:

  • inwersje,
  • uzupełnienia,
  • opuszczenia,
  • substytucje.

Powyższe elementy, co do zasady, mają charakter obiektywny, wymuszony normą językową. Jednak można na nie spojrzeć z subiektywnego punktu widzenia. Użycie każdej z tych transformacji to suwerenna decyzja tłumacza. Przecież tłumaczenie, bez względu na czasy, w których jest przeprowadzane, zawsze staje się sztuką wyboru.

Transformacje językowe według Stiepana Barchudarowa: Inwersje

Znaczenie inwersji w tłumaczeniu uzależnione jest w dużej mierze od tego, czy dany język jest fleksyjny czy też nie. W językach fleksyjnych zmiana kolejności, czyli inwersja, nie musi wpływać na znaczenie zdania. Jednak w języku niefleksyjnym jest ona już bardzo istotna. Warto przeanalizować to na przykładzie.

Jimmy loves Sue.
Sue loves Jimmy.

Każde z tych zdań, prezentuje zupełnie inny sens. Język angielski, jako język niefleksyjny, nie może pozwolić sobie na dużą liczbę inwersji, w przeciwieństwie do języka polskiego.

Jako profesjonalne biuro tłumaczeń z gwarancją jakości przekładów oferujemy:

Transformacje językowe według Stiepana Barchudarowa: Substytucje

Substytucje to różnice, jakie występują między oryginałem i przekładem. Dotyczą zarówno sfery językowej, jak i pozajęzykowej. Substytucja to zastąpienie jednego elementu drugim.

Transformacje językowe według Stiepana Barchudarowa: Uzupełnienia

Uzupełnienia mogą być stosowane obowiązkowo ze względu na obowiązującą normę językową. Mogą być także stosowane fakultatywnie, być suwerenną decyzją tłumacza, niekoniecznie bezpośrednio związaną z charakterystyką języka.

Transformacje językowe według Stiepana Barchudarowa: Opuszczenia

Opuszczenia to odwrotność uzupełnień. Pewne elementy oryginału nie pojawiają się w tekście tłumaczonym. Opuszczenia często stosowane są w tłumaczeniach poezji ze względu na nadanie rytmu konkretnemu utworowi poetyckiemu.

Wszystkie transformacje są elementami decydującymi o jakości tłumaczenia i jego dostosowaniu się do rynku docelowego. Co więcej, zastosowanie każdej transformacji, która powinna być elementem obiektywnym, to przede wszystkim subiektywna decyzja tłumacza.

To do translatora należy wybór, która transformacja będzie lepsza dla tłumaczonego tekstu. Chyba najtrudniej jest przetłumaczyć dzieło poetyckie. Trzeba dokonać właściwych decyzji, tak, aby przekazać oryginalny sens utworu. Dodatkowo należy pozostawić właściwy dla wiersza układ rymów. Potrzebna jest więc wiedza ściśle określona, z zakresu wersyfikacji, czyli budowy wiersza. Pamiętajmy, że tłumaczenie jest sztuką subiektywnego wyboru.

Podobne artykuły

Co sprawia, że tłumaczenie literackie jest dobre? Przekładoznawstwo

Co sprawia, że tłumaczenie literackie jest dobre?

29 października 2020

Tłumaczenie dzieła literackiego to poważne wyzwanie. Tłumacz musi w taki sposób dostosować tekst do

Co to znaczy twardy orzech do zgryzienia w tłumaczeniu Dla biur tłumaczeń

Ciężki orzech do zgryzienia po angielsku, czyli jak radzić sobie z metaforami w języku obcym

26 lutego 2019

Tłumaczenie jest ryzykownym biznesem, ale tłumaczenie metafor jest jeszcze bardziej „niebezpieczne”. Trzeba tu stosować

Tłumaczenie farmaceutyczne Przekładoznawstwo

Tłumaczenie farmaceutyczne

6 maja 2017

Tłumaczenia medyczne wydają się proste tak długo, jak długo nie zaczniemy się nimi zajmować.

0
Would love your thoughts, please comment.x