Przekład literacki na potrzeby teatru

Teatr jest jedną z najbardziej wymagających dziedzin sztuki – operuje zarówno słowem, jak i obrazem, dlatego dostosowanie przekładu do potrzeb teatru bywa zadaniem bardzo trudnym, którego podejmować się mogą wyłącznie doświadczeni tłumacze, będący miłośnikami literatury. Literatury bowiem nie da się przetłumaczyć automatycznie.

Teatr jest jedną z najbardziej wymagających dziedzin sztuki – operuje zarówno słowem, jak i obrazem, dlatego dostosowanie przekładu do potrzeb teatru bywa zadaniem bardzo trudnym, którego podejmować się mogą wyłącznie doświadczeni tłumacze, będący miłośnikami literatury. Literatury bowiem nie da się przetłumaczyć automatycznie, gdyż nie chodzi tu wyłącznie o wierne odwzorowanie słów. Tłumacz musi zmierzyć się z oddaniem klimatu, emocji i konwencji literackiej w sposób, który będzie zrozumiały i bliski współczesnemu widzowi. Chciałbyś dowiedzieć się więcej jak tłumaczyć sztukę?

Przekład literacki: twardy orzech do zgryzienia

Przy adaptacjach teatralnych przekład literacki często zmienia kod i konwencję dzieła, a jednym z największych wyzwań jest uwspółcześnienie utworu. Na czym to polega? Tłumacz dokonuje wyborów, które mogą wydawać się radykalne. Przekłady literackie na potrzeby teatru bardzo często zmieniają kod literacki, konwencję literacką, jakie zastosowane były w oryginale. Bardzo dużo trudności na tej podstawie, sprawia przede wszystkim uwspółcześnianie sztuk teatralnych.

• Podstawowym zadaniem współczesnego przekładu literackiego na potrzeby teatru jest stworzenie takiej konwencji, która będzie bliska odbiorcy współczesnemu i będzie dla niego zrozumiała. Na czym polegają tego typu zabiegi literackie? To przede wszystkim rezygnacja ze wszelkich archaizmów, które dziś mogłyby być niezrozumiałe, likwidacja gier słownych, kontekstów niezrozumiałych współczesnemu odbiorcy. Wymaga to sporej wiedzy kulturowej i literackiej. Dzięki przeprowadzeniu takich zabiegów translatorskich co prawda umyka znacznie w zakresie walorów estetycznych, z drugiej jednak strony zyskujesz tekst bardziej komunikatywny. Straty walorów estetycznych bardzo często nadrabiane są warunkami inscenizacyjnymi.
• Kompetentny krytyk literacki doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że sukces udanych adaptacji teatralnych często jest także zasługą dobrego, uwspółcześnionego przekładu literackiego.
• Jedne próby uwspółcześnienia mieszczą się w granicach przekładu literackiego inne są już trawestacją.

Czytaj również:

• Rodzaje tłumaczeń pisemnych
• Rodzaje tłumaczeń specjalistycznych
• Rodzaje tłumaczeń ustnych

Przekład literacki: Jak sobie poradzić?

Autorytetem w dziedzinie polskich tłumaczeń Szekspira jest Stanisław Barańczak. Oto jego zasady jak uwspółcześnić dzieła anglojęzycznego mistrza:

• Tekst w jego elementarnej warstwie ma się dać rozumieć podczas wygłaszania w teatrze.
• Jako tekst poetycki, nawet w wyniku przekładu musi być wartościowy.
• Podobny potencjał sceniczny.
• Jak najmniej odbiega od sensów oryginału.

Idealne tłumaczenie powinno wiec spełniać te 4 powyższe cechy. Majchrowski podaje kolejną cechę takiego przekładu, który według niego powinien respektować tradycje translatorskie przede wszystkim dialogi, intertekstualność i polemikę.

Przekłady na potrzeby teatru to zadanie dla prawdziwych mistrzów. Jeżeli praca z tekstami literackimi wydaje się skomplikowana, zaufaj naszym tłumaczom. Dzięki doświadczeniu i wiedzy nie tylko zadbamy o wierność przekładu, ale także dostosujemy go tak, by odbiorca – zarówno czytelnik, jak i widz teatralny – mógł czerpać z niego pełnię satysfakcji. Sprawdź cennik.

Przekład literacki: Ciężki orzech do zgryzienia

Przekłady literackie na potrzeby teatru bardzo często zmieniają kod literacki, konwencję literacką, jakie zastosowane były w oryginale. Bardzo dużo trudności na tej podstawie, sprawia przede wszystkim uwspółcześnianie sztuk teatralnych.

• Podstawowym zadaniem współczesnego przekładu literackiego na potrzeby teatru jest stworzenie takiej konwencji, która będzie bliska odbiorcy współczesnemu, będzie przez niego zrozumiała. Na czym polegają tego typu zabiegi literackie? To przede wszystkim rezygnacja ze wszelkich archaizmów, które dziś mogłyby być niezrozumiałe, likwidacja gier słownych, kontekstów niezrozumiałych współczesnemu odbiorcy. Wymaga to przeogromnej wiedzy kulturowej i literackiej. Dzięki przeprowadzeniu takich operacji translatorskich, tracimy znacznie na walorach estetycznych, z drugiej jednak strony zyskujemy tekst bardziej komunikatywny. Straty walorów estetycznych bardzo często nadrabiane są warunkami inscenizacyjnymi.
• Kompetentny krytyk literacki doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że sukces udanych adaptacji teatralnych często jest także zasługą dobrego, uwspółcześnionego przekładu literackiego
• Jedne próby uwspółcześnienia mieszczą się w granicach przekładu literackiego inne są już trawestacją

Czytaj również:

• Rodzaje tłumaczeń pisemnych
• Rodzaje tłumaczeń specjalistycznych
• Rodzaje tłumaczeń ustnych

Przekład literacki: Jak sobie poradzić?

Autorytetem w dziedzinie polskich tłumaczeń Szekspira jest Stanisław Barańczak, co robił aby uwspółcześniać dzieła anglojęzycznego mistrza?

• Tekst w jego elementarnej warstwie ma się dać rozumieć podczas wygłaszania w teatrze
• Jako tekst poetycki, nawet w wyniku przekładu musi być wartościowy
• Podobny potencjał sceniczny
• Jak najmniej odbiega od sensów oryginału

Wydaje się, że idealne tłumaczenie będzie spełniało 4 powyższe cechy. Majchrowski podaje kolejną cechę takiego przekładu, musi respektować tradycje translatorskie przede wszystkim dialogi, intertekstualność i polemikę.

Wydaje się zatem, że tego typu zadania to jedne z prawdziwych wyzwań translatorskich dla prawdziwych mistrzów .