Retoryka – przykłady sztuki pięknego mówienia

22 stycznia 2012

Czy sztuka przemawiania, niewątpliwie przydatna osobom występującym publicznie, jest potrzebna także tłumaczowi ustnemu albo nawet pisemnemu? Teoretycznie żaden z nich nie jest mówcą w ścisłym tego słowa znaczeniu. Obaj jednak potrzebują w swojej pracy umiejętności budowania zrozumiałych i dobrze odbieranych wypowiedzi, a to właśnie zapewnia retoryka. Przydaje się ona zresztą niezależnie od wykonywanego zawodu, nawet w życiu prywatnym. Warto więc ją poznać nieco bliżej.

Co to jest retoryka?: Sztuka pięknego mówienia

Umiejętność przemawiania to także znajomość sposobów przekonania publiczności do swoich racji, na przykład podczas konferencji naukowej. Tłumacz, posiadając szeroką wiedzę na temat prezentacji swoich poglądów, może w pewnym stopniu pomagać osobom, których wypowiedź bezpośrednio tłumaczy. W końcu to jego słowa słyszą i rozumieją odbiorcy, na nim więc spoczywa ciężar zbudowania co najmniej równie przekonującej i barwnej mowy jak ta, którą przekłada.

Czytaj również:

Retoryka definicja

Retoryka – stgr. ῥητορική τέχνη, łac. rhetorica. 

A co to jest retoryka?

  • retoryka – definicja: najprościej można powiedzieć, że to sztuka budowania ustnej lub pisemnej wypowiedzi.
  • retoryka – definicja Słownik Języka Polskiego PWN: „sztuka i teoria wygłaszania mów” oraz „wyszukany sposób mówienia”.

Jeśli więc chcesz wiedzieć – retoryka, co to jest – pamiętaj, że to właśnie „ona” nauczy Cię, jak mówić, aby Cię słuchano.

Ale poszukując materiałów na jej temat i chcąc jak najgłębiej wyeksplorować temat: retoryka, co to, można spotkać się także z określeniem – krasomówstwo, umiejętność dobrego, a także rzetelnego przekonywania słuchaczy czy po prostu przekazywanie treści o charakterze perswazyjnym.

Co to retoryka? Kopiemy głębiej! A tak naprawdę zaglądamy do słownika synonimów

Szukając jeszcze więcej informacji na temat: co to retoryka, docieramy także do różnych słowników, w tym do słownika synonimów. Tu naszym oczom ukazują się takie synonimy jak:

  • dar słowa,
  • elokwencja,
  • kaznodziejstwo,
  • oratorstwo,
  • umiejętność przemawiania.

Myśląc o retoryce, zwróć uwagę też na synonimy:

  • sztuka mówienia, sztuka pięknego mówienia,
  • sztuka wymowy,
  • piękne wysławianie się.

Co to jest retoryka? Czyli o tym „czymś więcej” niż tylko piękna wypowiedź

To sztuka skutecznego przekonywania. To umiejętność przekonywania do swoich pogląd słowem.

Obejmuje:

  • sztukę pięknego wysławiania,
  • sztukę poprawnego myślenia,
  • sztukę przekonywania.

Co to znaczy retoryka?

Jak więc już widzisz, jest wiele odpowiedzi na pytanie, co to znaczy retoryka? Może być to wspomniana przez nas już sztuka pięknego wysławiania się, sztuka przekonywania, jak sztuka poprawnego myślenia.

Retoryka przykłady przemówień najlepszych mówców świata:

  • Aleksander Wielki – Przemowa nad rzeką Hydaspes,
  • Jezus Chrystus – Kazanie na Górze,
  • Elżbieta I – Odezwa do oddziałów zgrupowanych w Tilbury,
  • Abraham Lincoln – „Gettysburg Adress”,
  • Martin Luther King – I Have a Dream.

Retoryka przykłady przemówień to także mówcy, którzy zawodowo zajmują się retoryką i przemawianiem. Tu można wymienić np.:

  • Darren Tay – najlepszy mówca świata 2016,
  • Dananjaya Hettiarachchi – najlepszy mówca świata 2014.

Każda z tych osób znała sztukę pięknego mówienia.

Sztuka pięknego mówienia

Wiesz już, co to znaczy retoryka. Dobrze jest w związku z tym znać przynajmniej podstawy retoryki.

Jakie więc cechy wypowiedzi są szczególnie ważne?

Dobitność – można ją uzyskać stosując takie środki retoryczne jak: powtórzenia, wzmocnienia, cytaty, chiazmy.

Obrazowość – jeśli chcesz zgłębić temat, retoryka – co to jest i znaczy, musisz pamiętać o obrazowaniu. Im bardziej przybliży się odbiorcy tematykę wypowiedzi czy przemówienia, tym lepiej będzie on mógł sobie wyobrazić, o czym właściwie jest mowa. Dzięki temu zaś nasze słowa trafią do niego znacznie bardziej niż abstrakcyjne pojęcia. Obrazowość wypowiedzi stworzyć można między innymi poprzez porównania, metafory, ilustracje, przykłady.

Budowanie napięcia – uciekając się do niego, oddziaływać można bezpośrednio na emocje odbiorców tak, że nie potrafią się oni „oderwać” od przemowy. Do uzyskania takiego efektu wykorzystać można na przykład: gradację, zaskoczenie, zapowiedź, kontrast. Retoryka, co to jest w tym najgłębszym sensie jest także widoczna przez ten element.

Komunikatywność – buduje bezpośrednią relację ze słuchaczami, zapewnia proste do zrozumienia ujęcie tematu. Możemy ją osiągnąć dzięki zastosowaniu przykładowo: pytań retorycznych, uprzedzania zarzutów, niedopowiedzeń.

Potęgowanie wrażeń estetycznych – pozwala na „zauroczenie” odbiorcy naszą wypowiedzią i powoduje, że przemowa zapada mu głęboko w pamięć. Na skuteczność tej techniki wskazuje wiele badań, z których wynika, że rzeczy przyjemne zapamiętujemy lepiej i na dłużej. Wrażenia estetyczne potęgują takie środki retoryczne jak: gry słów, pozorne sprzeczności, hiperbole, peryfrazy.

Retoryka jest elementem sztuki dobrej prezentacji. Bardzo ważnym dla tłumacza, któremu zależy na pozytywnym odbiorze jego pracy przez klientów. Stylistyka naszych wypowiedzi, sposób mówienia, ograniczanie tak zwanych „zwrotów z nadmiarem” („prawdziwy fakt”, „równe połowy”), unikanie wielokrotnego powtarzania tych samych słów – wszystko to składa się na wrażenie, jakie wywieramy na słuchających nas osobach.

Retoryka przykłady przemówień: Czego unikać w wypowiedziach, aby pozostawić dobre wrażenie?

Oprócz stylu wypowiedzi i stosowania środków retorycznych zawsze warto pracować także nad weryfikacją używanych w wypowiedzi określeń. Starajmy się nie nadużywać takich zwrotów jak „szczerze mówiąc” czy „po prostu”, ponieważ ich nadmiar sprawia dokładnie odwrotne od zamierzonego wrażenie (tutaj: nieszczerości, skomplikowania).

Niewybaczalne wręcz jest natomiast częste wydawanie nieartykułowanych dźwięków w rodzaju „eee…”, „mmm” czy „yyy?”.

Retoryka przykłady greckiej szkoły:

  • Koraks i Tejzjasz,
  • Georgiasz,
  • Izokrates,
  • Platon,
  • Arystoteles,
  • Teofrast,
  • Hermagoras z Temnos,
  • Filodemos z Gadary.

Retoryka przykłady rzymskiej szkoły:

  • „Retoryka dla Herenniusza” – jest to najstarszy znany podręcznik retoryki w języku łacińskim.

Retoryka w tłumaczeniu

A jaką rolę odgrywa retoryka w tłumaczeniu? Przede wszystkim sztuka pięknego mówienia jest bardzo przydatna i niezbędna w pracy każdego tłumacza ustnego. Wpływa ona nie tylko na ogólny odbiór Ciebie jako tłumacza i tego, co chcesz przekazać, ale także buduje obraz osoby, która umie prowadzić myśl. Retoryka w tłumaczeniu pomaga też być bardziej skutecznym w tym, co się przekłada, w określaniu głównej myśli do przekazania.

Podobne artykuły

historia tlumaczen ustnych, tlumaczenia ustne, historia tlumaczy O tłumaczeniach

Historia tłumaczeń ustnych

14 sierpnia 2020

Zastanawiasz się czy w każdym biurze tłumaczeń znajdziesz tłumacza ustnego? Interesuje Cię historia tłumaczeń

Koronawirus w tłumaczeniach Tłumacze przysięgli

Koronawirus w tłumaczeniach

11 marca 2020

Kiedy w połowie grudnia 2019 do Polski dotarła wiadomość z Chin o koronawirusie COVID-19

Tłumaczenie symultaniczne kontra tłumaczenie zwykłe O tłumaczeniach

Tłumaczenie symultaniczne kontra tłumaczenie zwykłe

4 września 2019

Dla laika tłumacz to tłumacz. Dla niewtajemniczonych to osoba, która po prostu przekłada słowa

0
Would love your thoughts, please comment.x