Fałszywi przyjaciele w języku angielskim – czym są false friends?

Tłumaczenia z lub na język angielski niektórych słów mogą sprawić trochę trudności lub doprowadzić do zabawnej sytuacji. Weźmy chociażby tak zwanych fałszywych przyjaciół. Słyszałeś o nich czy dopiero po raz pierwszy spotykasz się z tym terminem? Jeśli wcześniej nie miałeś do czynienia z przytoczonym określeniem dobrze, abyś się z nimi “zapoznał”. A wszystko po to, aby uniknąć błędów i wpadek w trackie konwersacji z native speakerem angielskiego. Dla kogoś, kto dopiero zaczyna swoją przygodę z english nie trudno pomylić desk z deską czy pod słowem data rozumieć polską datę. Bądź czujny, aby pewne wyrazy Cię nie zwiodły. Sprawdźmy czym są fałszywi przyjaciele i zapoznajmy się z ich przykładami.

False Friends – czym są?

Celną i krótką definicję pojęcia „fałszywi przyjaciele” podaje Cambridge Dictionary: „słowo, które często jest mylone ze słowem z innego języka o innym znaczeniu, ponieważ oba słowa wyglądają lub brzmią podobnie”i. Można spotkać się z określaniem ich jako „podstępne słowa”, a to ze względu właśnie na fakt, że mogą przypominać coś bardzo dobrze znanego, ale ich znaczenie jest zupełnie inne niż nam się wydaje.

Dla przykładu weźmy pod lupę kilka angielskich słów. Podajemy obcojęzyczne słowo i jego odpowiednik w języku polskim.

• „Accord” to „zgoda” a nie „akord”.
• „Antics” znaczy „wygłupy” a nie „antyki”.
• „Data” to „dane” a nie polska „data”.
• „Desk” tłumaczymy jako „biurko” a nie „deska”.
• „Fatal” nie przetłumaczymy jako „fatalny”, ale jako „śmiertelny”.
• Słowo „transparent” to „przezroczysty”, a nie „transparent”.
• „Hazard” to „niebezpieczeństwo” a nie „hazard”.
• „Pasta” to „makaron”, a nie „pasta”.

Najczęstsze błędy z użyciem “fałszywych przyjaciół”

Wyrazy zdradliwe, kłopotliwe słowa lub wyrażenia czy fałszywi przyjaciele prowadzą do wielu nieporozumień, kiedy ktoś używa języka obcego i chce wykonać tłumaczenie. Wbrew pozorom mogą stanowić problem nie tylko dla początkujących, ale mają z nimi “trudności” również lektorzy czy nauczyciele języka obcego (angielskiego, rosyjskiego, włoskiego czy niemieckiego). Oczywiście w sytuacji niepewności zawsze można zajrzeć do słownika, aby zweryfikować dany termin czy słowo, ale w konwersacjach face to face raczej jest to mało praktykowane.

Brzmią podobnie, a czasem niemal identycznie. Mają podobny wygląd, ale znaczą coś innego. Jakie są najczęstsze błędy z użyciem false friends w języku angielskim? Ktoś, kto zaczyna naukę bardzo często myśli, że actually to, to samo, co polskie aktualnie. Nic bardziej mylnego! Aktualny to current, z kolei actually to tak właściwie czy tak naprawdę. Podaliśmy tylko jeden przykład z typowych błędów, a może głowa rozboleć, prawda? Weźmy jeszcze inny dość typowy błąd: angielskie słowo dress i polski dres. Nie dziwi nas w ogóle, że ktoś myli te wyrazy. Tylko, że w english dress to sukienka, a nie to, co kryje się pod polskim znaczeniem. Nasza rada: uważność podczas nauki, wrażliwość na inność języka.

“Fałszywi przyjaciele” – pułapki dla tłumaczy

Trzymaj się na baczności, to najlepsza rada, jaką można dać każdej osobie uczącej się języka obcego i wszystkim młodym tłumaczkom i tłumaczom. A fałszywi przyjaciele tłumacza potrafią pojawić się w różnego rodzaju materiałach do przekładu. Na szczęście ów pułapka, jaką niosą ze sobą nie jest czymś groźnym dla kogoś, kto jest zawodowcem. Czasem mogą być wyzwaniem, ale nie barierą czy trudnością, która sprawi, że tłumacz nie będzie w stanie kontynuować swojej pracy i skończyć przekładu.

i Cambridge Dictionary, hasło „false friends”, https://dictionary.cambridge.org/pl/dictionary/english/false-friend, aktualizacja z dnia 18.01.2020.