Na czym polega tłumaczenie maszynowe? Definicja i zalety

Automatyzacja sprawia, że wiele procesów, które zajmowały sporą ilość czasu, stają się szybsze, łatwiejsze oraz mniej narażone na błędy. Branża tłumaczeniowa również zautomatyzowała procesy tłumaczenia. Tłumaczenia maszynowe potrafią przekładać różnorodne treści. Czy sztuczna inteligencja potrafi tak jak człowiek przekładać kontekst? Okazuje się, że tekst źródłowy może być bardzo dobrze odzwierciedlony w wynikach pracy tłumaczenia maszynowego. Jednak nie można stwierdzić na pewno, że sztuka zawodu tłumacza zostanie wyparta przez oprogramowanie. Tylko prawidłowe wykorzystywanie tłumaczeń automatycznych pozwala na osiągnięcie rzetelnego i bezbłędnego tłumaczenia. Technologia ułatwia pracę, ale nie jest w stanie całkowicie zastąpić człowieka.

Czytaj również:

• Nieprzetłumaczalny polski
• Niesamowite fakty o branży tłumaczeniowej
• O godności i znaczeniu zawodu tłumacza
• O klauzuli Apostille

Definicja tłumaczenia maszynowego

W języku polskim funkcjonują dwa określenia tłumaczenia maszynowego MT, tłumaczenie maszynowe i tłumaczenie automatyczne. W języku angielskim, ten rodzaj tłumaczenia to machine translation.

Tłumaczenie jest generowane przez program komputerowy w oparciu o algorytm. Wśród jego głównych metod możemy wymienić: systemy tłumaczenia bezpośredniego, systemy przekładu składniowego, systemy oparte na powierzchniowym transferze semantycznym, systemy międzyjęzykowe, statystyczne tłumaczenie maszynowe, a także tłumaczenie oparte na przykładach.

Stosowane jako narzędzie mające wspomagać tłumacza. Najczęściej wykorzystywane do przekładania ogromnych ilości treści, z którymi nie sposób poradzić sobie tłumacząc tylko w tradycyjny sposób.

Kiedy powstały pierwsze maszyny tłumaczeniowe? Za rok zapoczątkowania tłumaczeń automatycznych uznaje się 1933. Wtedy maszyny tłumaczeniowe wykorzystywane były w wojskowości.

Znaczenie tłumaczenia maszynowego w poszczególnych branżach

W zależności od branży i tematyki tekstów źródłowych stopień wykorzystania tłumaczenia maszynowego jest różny. Krótkie treści, proste teksty, raczej nie są poddawane tłumaczeniom automatycznym w profesjonalnych biurach tłumaczeń. Nie oznacza to jednak, że nawet krótkich wyrażeń nie można przekładać automatycznie. Ma to miejsce w prywatnych tłumaczeniach. Kto dziś nie zna Google Translate? Microsoft Translator, który działa wprost w przeglądarce, ma grono wiernych użytkowników. Dzięki ciągłym aktualizacją, aspekt językowy, gramatyczny i znaczeniowy staje się coraz doskonalszy.

Gdzie najczęściej wykorzystuje się tłumaczenia maszynowe? Wiele branż korzysta z tłumaczeń opartych na regułach automatycznego przekładu. Zazwyczaj są to te dziedziny, które mają do czynienia z ogromną ilością treści. Przykładem mogą być tłumaczenia prawne i prawnicze. Wiele ustaw, wyroków, akt sprawy jest podobnie skonstruowane i posiada podobny zasób słownictwa. To słownictwo dość charakterystyczne, ale i powtarzające się. Pamięć tłumaczeniowa to jeden z modułów narzędzi przekładu automatycznego. Dzięki niej raz wykonane tłumaczenie zostaje zapamiętane, a nabyta przez maszynę wiedza wykorzystana do późniejszych przekładów.

Tłumaczenia techniczne również mogą być wspomagane przez tłumaczenia maszynowe, np. tłumaczenie instrukcji obsługi. Instrukcja obsługi musi być spójna i powtarzalna w każdym języku. Neuronowe tłumaczenie maszynowe (z ang. neural machine translation) radzi sobie z tym zadaniem bardzo dobrze. Wynikiem jest tłumaczenie wysokiej jakości, zachowujące standardy danego rodzaju treści.

Dlaczego warto stosować tłumaczenie maszynowe?

Czy warto korzystać z silnika tłumaczenia maszynowego? Zalety takiego rozwiązania są na prawdę duże. Tłumaczenie tekstu staje się szybsze, ale też mniej narażone na błędy. Nowoczesne sieci neuronowe, które wchodzą w skład tłumaczenia maszynowego, doskonale radzą sobie z różnego rodzaju treściami. Czas całego procesu jest krótszy, a to bardzo doceniana zaleta automatycznych tłumaczeń.

Docelowy tekst, który wygenerowany zostaje poprzez użycie MT, jest bardzo dobrej jakości. A to wszystko za sprawą inteligentnego oprogramowania. Twórcy takich programów dbają o to, by przekłady były jak najlepsze, bezbłędne i o wysokiej jakości. Ciągłe aktualizacje i sprawowanie opieki nad programami do tłumaczeń maszynowych to jedno z głównych zadań dostawców.

Na jakość tłumaczeń maszynowych wpływ maja także sami użytkownicy. Mogą oni kontaktować się z dostawcami oprogramowania, wskazywać błędy, podsuwać sugestie. Taka współpraca daje bardzo dobry wynik. Dzięki temu, język docelowy, gramatyka, terminologia itd. stają się coraz doskonalsze. I choć tłumaczenie wspomagane komputerowo jest w większym stopniu zależne od człowieka w istocie działania, interakcja pomiędzy tłumaczem a producentem dodaje czynnik ludzki do sztucznej inteligencji.

Wielu tłumaczy chwali sobie możliwości pamięci tłumaczeniowej, która jest integralną częścią wielu programów MT. Taka funkcja pozwala tworzyć pewnego rodzaju szablony i szkice, które wykorzystywane są w późniejszych tłumaczeniach. Jest to szczególnie przydatne, gdy tłumacz zajmuje się ściśle określoną dziedziną. Mając bazę tłumaczeniową, tworzy przekłady jeszcze sprawniej i szybciej. Jak wiadomo, wielu klientów ceni swój czas.

Każde oprogramowanie oparte na sztucznej inteligencji ma swoje wady i zalety. Narzekać można na zdarzający się brak wyłapywania kontekstu w tłumaczeniach maszynowych. Jednak program uczy się, zapamiętuje i wykorzystuje schematy w kolejnych przekładach. I ta wada może być właściwie zaletą. Zamiast nachalnie narzucać własne sugestie, program dopasowuje się do rodzaju tłumaczeń, nawyków tłumacza i jego stylu. To głębokie uczenie to cecha, która zadowala największych przeciwników tłumaczeń maszynowych.