Na czym polegają tłumaczenia konsekutywne?

Konferencje naukowe, spotkania na szczeblu międzynarodowym, rozmowy polityków czy dyskusje biznesowe. W każdej z wymienionych sytuacji zwykle zachodzi potrzeba współpracy z tłumaczem ustnym, który przełoży wypowiedź mówcy czy prelegentów z jednego języka na drugi. Wszystko po to, aby osoby uczestniczące w spotkaniu mogły zrozumieć słowa osoby przemawiającej. Jest to szczególnie ważne, kiedy mamy do czynienia z wielojęzyczną publicznością. Tu jednak trzeba wziąć pod uwagę, jaki rodzaj przekładu wybrać. Być może w Twojej sytuacji takim rozwiązaniem będzie tłumaczenie konsekutywne. Na czym ono polega i czym różni się od tłumaczenia symultanicznego? Dobrze to wiedzieć!

Definicja tłumaczeń konsekutywnych

Tłumaczenia konsekutywne to jeden z rodzajów tłumaczenia ustnego. Można spotkać się także z określeniem tłumaczenia następczego. Mówca zwykle ma podzieloną przemowę na części. Kiedy skończy określony etap mowy (zazwyczaj maksymalna ilość czasu wynosi ok. 5 minut) zatrzymuje się i wtedy dopiero wkracza tłumacz. W praktyce wygląda to tak, że tłumacz stoi lub siedzi obok prelegenta – słucha go i jednocześnie robi notatki, aby później możliwie najwierniej oddać słowa mówcy. Przykładem tłumaczenia konsekutywnego był wywiad z Wojciechem Kurtyką i autorką jego autobiografii „Kurtyka. Sztuka wolności” Bernadette McDonald przeprowadzony w Centrum Premier Czerska 8/10[i].

Czytaj również:

• Odpowiedzialność tłumaczenia tekstów medycznych
• Odpowiedzialność w tłumaczeniu według Eugene’a Nida
• Odszyfrowano Kipu
• Oh baby baby co zrobić z tym tłumaczeniem?

Kim jest tłumacz konsekutywny?

Tłumacze ustni konferencyjni dzielą się głównie na tłumaczy symultanicznych i tłumaczy konsekutywnych. Dziś mówimy o tych ostatnich. A kim jest tłumacz konsekutywny? Jak wygląda jego środowisko pracy? W przeciwieństwie do swoich koleżanek i kolegów po fachu, którzy wykonują tłumaczenia pisemne, w tym przypadku specjalista tłumaczy ustnie. Przemówienia, wystąpienia czy ogólnie wypowiedź prelegenta z języka obcego przekładana jest fragment po fragmencie, w momentach, kiedy przemawiający zrobi przerwę. Stąd też ten rodzaj tłumaczeń określany jest również jako właśnie wspomniane przez nas wcześniej tłumaczenie następcze. Współcześnie wypierane przez tłumaczenie symultaniczne, ale nadal praktykowane w trakcie spotkań polityków, rozmów biznesowych czy właśnie wieczorów ze sławną osobą – należy jednak podkreślić, że zalecane jest tam, gdzie publiczność posługuje się jednym i tym samym językiem.

Przekład ustny w pracy tłumacza

Tłumaczenia ustne różnią się od tłumaczeń pisemnych. Choć w jednym i drugim przypadku tłumacze mogą być freelancerami, współpracować z biurami tłumaczeń czy wykonywać przekłady dla europejskich lub międzynarodowych firm, organizacji i instytucji; ich praca przebiega inaczej. W tłumaczeniu ustnym chodzi o przetłumaczenie wypowiedzi mówcy, co można wykonać tłumaczeniem konsekutywnym i symultanicznym, tłumaczeniem szeptanym, liaison („zdanie po zdaniu”) czy chociażby tak zwanym tłumaczeniem a vista. Za najtrudniejszy wśród profesjonalistów uchodzi przekład symultaniczny. Dlaczego? Praca takiego specjalisty odbywa się zwykle w dźwiękoszczelnej kabinie. Tłumacz słyszy wypowiedź prelegenta w słuchawkach. W razie jakichkolwiek kłopotów ze zrozumieniem słów mówcy czy niedosłyszeniem czegoś, nie ma jakiejkolwiek możliwości skontaktowania się z osobą, która przemawia. W związku z tym oprócz znajomości języka obcego zawód tłumacza symultanicznego wymaga niesamowitego refleksu, umiejętności szybkiego wybrnięcia nawet z najtrudniejszej sytuacji. Ze względu na specyfikę pracy takiego fachowca liczy się tu duża odporność na stres, umiejętność jednoczesnego słuchania, rozumienia i przekładania mowy źródłowej na język docelowy.

[i] Wywiad z Wojciechem Kurtyką i Bernadette McDonald, https://www.youtube.com/watch?v=4exPx_1yNsc, aktualizacja z dnia 21.01.2020