„Oh baby, baby”, co zrobić z tym tłumaczeniem? Wszystko, co warto wiedzieć na temat przekładania piosenek

10 stycznia 2019

Według rankingu „The best pop songs of all time” stworzonego przez TimeOut numerem 1. jest doskonale znany każdemu z nas „Thriller” niezapomnianego Michaela Jacksona. Tuż za nim znalazł się utwór „Like a Prayer” Madonny. Na kolejnych miejscach uplasowały się „When Doves Cry” Prince’a, „I wanna dance with somebody” Whitney Houston i „Baby one more time” Britney Spears. Bez tych piosenek trudno dziś sobie wyobrazić świat muzyki popularnej. Wiele z tych najbardziej legendarnych tekstów, jak i tych mniej znanych, doczekało się przekładów na różne języki. Tylko czy ma to jakikolwiek sens…?

Poszukujesz tłumacza specjalizującego się w tłumaczeniu tekstów piosenek? Zależy ci na współpracy z kimś, kto posiada to tego odpowiednie umiejętności i doświadczenie? A co jeśli powiemy ci, że najlepszych profesjonalistów możesz znaleźć w kilka chwil, i to online? Celuj w renomowane biuro tłumaczeń, to zawsze pewność najwyższej jakości pracy. Zgłoś się do biura tłumaczeń SuperTłumacza!

„O baby baby”

Baby one more time”, czyli o tym jak nucilibyśmy po polsku kultową piosenkę Britney Spears z końca lat 90.

Nawet jeśli nie władacie językiem angielskim, na pewno kojarzycie ten hit z końca lat 90 z magicznymi i prostymi słowami „Oh baby, baby”. To jeden z tych kawałków, które przyniosły Britney Spears, wówczas nastolatce raczkującej w branży muzycznej, miano królewny popu.

Britney Separs – „Oh baby, baby”

Bez wątpienia „Oh baby, baby” jest to jeden z największych przebojów w historii muzyki popularnej. Piosenka, która sprawiła, że Spears nie tylko zyskała grono wiernych fanów i stała się rozpoznawalna na całym świecie, ale i stała się żywą ikoną popu.

Podpatrzmy kawałek jej utworu pt. „Baby one more time” w wersji oryginalnej („Oh baby, baby” tekst)”

Oh baby, baby x2

Oh baby, baby

How was I supposed to know

That something wasn’t right here?

Oh baby, baby

I shouldn’t have let you go

And now you’re outta sight, yeah

Show me how you want it to be

Tell me baby ’cause I need to know now

Oh because

A teraz spójrzmy na jedno z najłatwiej dostępnych tłumaczeń tej piosenki, znajdujące się na popularnej wśród fanów muzyki stronie tekstowo.pl („Oh baby, baby tekst tłumaczenia):

Och kochanie, kochanie x2

Och kochanie, kochanie!

Skąd miałem wiedzieć,

że coś tu jest nie w porządku?

Och kochanie, kochanie!

Nie powinnam była pozwolić ci odejść,

bo teraz jesteś poza zasięgiem mojego wzroku, tak.

Pokaż mi, jak chcesz, aby było.

Powiedz mi kochanie, bo muszę to teraz wiedzieć!

Och ponieważ…

Ten „Oh baby, baby” tekst tłumaczenia jest to przekład przygotowany przez polskich fanów i na ich prywatne potrzeby z możliwością podejrzenia na stronie internetowej. Jak widać nikt się tu nie silił na wielkie zmiany. Łatwo wyciągnąć wniosek, że tekst słowo po słowie przetłumaczono z amerykańskiej odmiany angielskiego na język polski.

Czy zawsze tak się dzieje?

Nie wiesz jak zabrać się za przetłumaczenie piosenki /piosenek? Goni cię termin i chciałbyś nawiązać współpracę z kimś, kto się na tym zna? Poszukaj wsparcia w biurze tłumaczeń, które słynie z profesjonalizmu i nieskazitelnej opinii wśród klientów.

Czytaj również:

„Oh baby baby” tłumaczenie

Jak wyjść cało z opresji, czyli o dosłowności i poetyckości w tłumaczeniu tekstów piosenek a „Oh baby, baby” tłumaczenie

Niektórzy są zdania, że tłumacz to nie tylko osoba, która przekłada słowa i zdania z jednego języka na drugi, ale całkiem często jest to również artysta, w niczym nie ustępujący prawdziwemu twórcy, wobec którego pełni funkcję służebną. Najprościej to widać, gdy stykamy się z przekładami poezji czy piosenkami.

To żadna bułka z masłem

  • Tłumaczenie co krok stawia wyzwania przed tłumaczem. Niezależnie od tego czy pracujesz nad przekładem wiersza Wisławy Szymborskiej na chiński, siedzisz nad tłumaczeniem sławnej opery Wolfganga Amadeusza Mozarta, czy też robisz nowy przekład prozy „Myszy i ludzie” Johna Steinbecka. Każdy z tych rodzajów translacji to wiele wyzwań, o przeoczenie jest łatwo.
  • Różne gatunki, nieprzetłumaczalne słowa czy liczne aspekty kulturowe wchodzące w grę, to bariery pomiędzy językami i czynniki, które trzeba dokładnie przemyśleć jeszcze zanim usiądzie się do pracy.
  • Na dokładkę stajemy na rozdrożu: iść w kierunku przekładu dosłownego – często sensownego i podyktowanego niemożliwością obejścia wielu przepaści między językami lub być bardziej kreatywnym, nastawionym na przyjemność odbiorcy.

Masz piosenki to tłumaczenia i nie wiesz, która droga jest najlepsza? Iść w kierunku dosłowności czy postawić na kreatywny przekład? Skonsultuj się z biurem tłumaczeń, które posiada najlepszych w branży ekspertów.

Tłumaczyć piosenkę słowo w słowo czy zastosować przekład poetycki?

  • Tłumaczenie określane jako „poetyckie” czy kreatywne luźno opiera się na oryginalnym tekście. Tutaj osoba pracująca z tekstem piosenki chce uchwycić ogólną formę i ideę, ale przekład nabiera nowego oblicza i można powiedzieć, że bardzo często jest zupełnie innym utworem, który z chwilą powstania zaczyna żyć swoim własnym życiem.
  • Przeciwieństwem takiego podejścia jest tłumaczenie „słowo za słowem”, którego najważniejszym założeniem jest dosłowność. Ze względów gramatycznych i stylistycznych, zasady w różnych językach są odmienne, zadaniem specjalisty jest jedynie nanieść delikatną warstwę poprawek, tak, aby wszystkie tryby tej „machiny” brzmiały poprawnie językowo w tym drugim języku.

Sprawa ta – czy iść w kierunku przekładu poetyckiego, czy tłumaczyć „słowo w słowo” – często jest dyskutowana wśród piosenkarzy, muzyków, nauczycieli i językoznawców.

Większość specjalistów pracując nad piosenką zaczyna od tłumaczenia dosłownego. W ten sposób tłumacz chce zachować oryginalny pomysł, przesłanie i nie zatracić tego wszystkiego, co chciał przekazać autor tekstu.

Tłumaczenie poetyckie wygrywa, jeśli chcemy dotrzeć do osób, które nie znają języka, w którym w oryginale śpiewa dana piosenkarka czy dany piosenkarz. Dzięki temu ma się i przesłanie i ładne opakowanie.

Jedno słowo – wiele znaczeń…

Z tłumaczeniem piosenek jest ten problem, że współczesny język zmienia się w zatrważającym tempie. W tekstach pojawia się wiele słów pochodzących z mowy potocznej, co nastręcza wielu trudności. Jakby było mało kłopotów z możliwie najlepszych oddaniem tych słów, które są znane i bez problemu znajdziemy je w słownikach. Czasem napotykamy na puste pola, gdzie dane słowa nie mają jakichkolwiek sensownych odpowiedników w konkretnym języku lub są tak nowoczesne i świeże, że trudno uchwycić ich ducha w przekładzie. Każdy ruch tłumacza jest więc tak naprawdę interpretacją, a nie typowym tłumaczeniem.

„Oh baby, baby” tłumaczenie, a ogólny problem przekładu w kontekście piosenek

Co więcej, wiele słowników podpowiada synonimy, które nie zawsze przychodzą nam na myśl jako pierwsze. „Przykry”, „bolesny”, „dotkliwy”, „bezpowrotny” czy „nie do naprawienia” pokazują nam jak wiele subtelności może nieść ze sobą jedno słowo.

Należy zauważyć, że podczas pracy nad tłumaczeniem „słowo w słowo” warto zapisać wszystkie możliwe tłumaczenia dla słowa docelowego. Załóżmy, że masz wyraz „belle” w języku francuskim. Z jednej strony może to być przymiotnik tj. „piękny” i „atrakcyjny” lub rzeczowniki np. „piękno” czy „kochanie”.

Będziesz także musiał użyć wielu zasobów do tłumaczenia „poetyckiego” czy przez innych określanego jako te bardziej kreatywne. Dzieje się tak dlatego, że ma ono raczej subiektywny charakter. Tłumacz występuje tu bardziej w roli twórcy. Rolę gra tu czynnik emocjonalny i intelektualny, jesteśmy różni i na tym poziomie to widać. To wada i zaleta języka. Dlatego konsultując różne tłumaczenia poetyckie, przedstawiamy sugestie dotyczące charakteru piosenki. Czy tekst jest zgorzkniały czy raczej pełen żalu? Radosny czy pełen miłego zaskoczenia? Są to cechy emocjonalne, które są na tyle podobne, że mogą być różnie interpretowane przez różnych tłumaczy, ale mogą mieć ogromny wpływ na końcowy efekt „wyglądu” piosenki.

Trzeba też spojrzeć na piosenkę przez aspekt kulturowy, geograficzny, historyczny, a nawet pierwiastek mentalności osoby, która w oryginalnej wersji wykonywała konkretny utwór.

Niektóre piosenki są specyficzne dla danego okresu, odnoszą się do pewnych osób lub wydarzeń historycznych, stąd siłą rzeczy mogą być bardzo specyficzne do przetłumaczenia.

Dlatego trzeba mieć na uwadze nie tylko pracę nad samym tekstem, ale i poświęcić czas nad uchwyceniem szerszej perspektywy, aby możliwie najlepiej oddać charakter piosenki.

„Oh baby baby” tekst, czyli jak możesz to robić?

„Oh baby, baby” – tekst pod lupą!

Przyglądając się piosenkarzowi lub autorowi tekstu (jeśli nie jest to jedna i ta sama osoba), warto zastanowić się nad tym:

  • co stanowiło inspirację do napisania właśnie tej konkretnej piosenki,

  • w jakim czasie to powstało,

  • wziąć pod lupę wszelkie inne sprawy, które są istotne i mają wpływ na przekaz oraz wygląd końcowy przekładu.

Nie zapomnij o sformatowaniu tekstu

Brzmi to jak subtelny szczegół, ale formatowanie może mieć duże znaczenie pod względem zrozumienia. Pomyśl o materiałach, które czytasz.

Sprawdź swoje tłumaczenie

Być może będzie tak, że czytając po raz kolejny tłumaczenie stwierdzisz, że wszystko jest w porządku, ale lepiej nie zdawać się wyłącznie na siebie, gdy przemęczenie daje o sobie znać. Najlepiej oddać tekst do sprawdzenia osobie, redaktorowi czy innemu tłumaczowi, który obiektywnie spojrzy na tekst.

Na rozstaju dróg, czyli o wyborach podejmowanych przez tłumacza

Piosenkę można określić jako muzykę i tekst, w którym jeden został zaadoptowany do drugiego lub też oba do siebie nawzajem, zaprojektowane do śpiewania. Kiedy mówimy o jej tłumaczeniu zazwyczaj najbardziej liczy się funkcjonalność przekładu.

Johan Franzon z Univeristy of Helsinki w „Choices in Song Translation” pisze o tym, że teoretycznie interpretacja piosenki, której dokonuje tłumacz jest drugą wersją utworu źródłowego pozwalającą na odtworzenie podstawowych wartości muzyki, tekstów i śpiewanych utworów w języku docelowym.

W praktyce niestety nie zawsze jest to niemożliwe.

Chcąc uniknąć kategorycznego podziału między optymalnością a niedoskonałością, tłumaczenie piosenki powinno być tak poprowadzone, aby druga wersja utworu potrafiła uchwycić pewne istotne wartości muzyki źródłowej – jej słów czy tego, w jaki sposób jest śpiewany utwór, który teraz zacznie swoje życie w innym języku. To rozpoznanie pozostawia tłumaczowi szereg możliwości:

  • pozostawienie nieprzetłumaczonej piosenki,

  • tłumaczenie tekstów, ale nie uwzględnianie muzyki,

  • pisanie nowych tekstów do oryginalnej muzyki bez wyraźnego związku z pierwotnym tekstem piosenki,

  • tłumaczenie tekstu i odpowiednie dostosowanie muzyki, czasami w stopniu, w którym zupełnie nowa kompozycja jest uważana za niezbędną,

  • dostosowanie tłumaczenia do oryginalnej muzyki.

W praktyce sprawa wygląda tak, że tłumacz specjalizujący się w przekładach tekstów piosenek może i zazwyczaj łączy te różne strategie.

Wszystko zależy od tego, jaki efekt końcowy chce się osiągnąć: parodię czy tekst o charakterze poetyckim, a może masz zamiar położyć nacisk na element muzyczny lub wybierzesz najbardziej naturalne brzmienie w języku, na który przekładasz.

Jeśli chodzi o wybór tych różnych opcji dostępnych dla tłumaczenia utworu jako integralnej części tekstu źródłowego, głównym czynnikiem wydaje się być tryb prezentacji. Jak chcesz, aby wyglądała piosenka po zakończonej przez ciebie pracy translatorskiej.

  • Czy docelowi wykonawcy i publiczność będą zainteresowani muzyką z takim tekstem?

  • A może publiczność zaciekawi oryginalny tekst?

Pojawiają się też inne pytania:

  • Czy zachować oryginalne brzmienie tekstu, aby sprawić wrażenie autentyczności?

  • Czy tłumaczenie będzie na pierwszym miejscu przeznaczone do śpiewania?

  • Czy muzyka do teksty pozostanie w niezmienionej formie z oryginału? A może można ją zmodyfikować?

  • Które słowa są najistotniejsze?

  • Które słowa lub aspekty tekstu są kontekstowe?

Jeszcze inna sprawa to tłumacze piosenek dla różnych mediów: utwory w formie drukowanej, napisy i utwory śpiewane do popularnych nagrań, teatru lub hymnów wiążą się z kolei z tym, że trzeba zachować różne aspekty charakteru utworu źródłowego.

Różne sytuacje wymagają konkretnych wyborów, które są dokonywane przez konkretnego tłumacza indywidualnie.

Tłumaczenie piosenek to niezwykle twórcza praca wymagająca podejmowania wielu decyzji, które będą miały wpływ na końcowy odbiór tekstu. Nie każdy tłumacz nadaje się do tej pracy stąd wybieraj tych, którzy specjalizują się w tego rodzaju przekładach i mogą pochwalić się nie tylko umiejętnościami, ale i bogatym doświadczeniem.

Podobne artykuły

Ile zarabia tłumacz rosyjskiego?Dla początkujących tłumaczy

Ile zarabia tłumacz rosyjskiego?

28 lipca 2022

Dla wielu osób zawód tłumacza to spełnienie marzeń. Nie tylko zawodowych, ale także i

Tłumaczenia dokumentacji maszynArtykuły na temat tłumaczeń

Tłumaczenia dokumentacji maszyn

27 lipca 2022

Czym są tłumaczenia dokumentacji maszyn? W dzisiejszych czasach, gdy postęp techniczny następuje niemal z

Tłumaczenie historii chorobyO tłumaczeniach

Tłumaczenie historii choroby

27 lipca 2022

Tłumaczenia medyczne to jedne z najtrudniejszych rodzajów przekładu. Wie o tym każdy, kto choć

0
Would love your thoughts, please comment.x