Języki fleksyjne – kompendium wiedzy dla początkujących

Jeden z najbardziej podstawowych podziałów języków, uwzględnia podział, ze względu na możliwości odmiany rzeczowników i przymiotników w języku. Tym samym wyróżniamy języki fleksyjne i niefleksyjne.

Język fleksyjny

Zacznijmy od podstaw.

Fleksja, czyli odmiana wyrazów, to jeden z największych problemów obcokrajowców, którzy uczą się języka polskiego, zwłaszcza tych, dla których np. odmiana przymiotników jest czymś nienaturalnym. Stąd Polakom łatwo jest nauczyć się chociażby języka angielskiego. My rozpatrzymy ten problem z punktu widzenia tłumacza.

Język fleksyjny i język niefleksyjny 

Tłumacząc tekst z języka niefleksyjnego zawierający nazwy własne, pamiętajmy o tym, że polskie normy ortograficzne nakazują odmieniać te nazwy zgodnie z regułami, jakie rządzą fleksją polską. Warto zaznaczyć, że dla Polaka jest to kwestia naturalna i nie nastręcza dużych trudności.

Tłumaczenie języków fleksyjnych – o czym należy wiedzieć i pamiętać? 

Tłumacz przekłada tekst języka niefleksyjnego na język polski, tym samym staje przed interpretacyjnym problemem: zdanie może mieć wiele różnych znaczeń, w zależności od tego, jaki polski przypadek zostanie przyporządkowany konkretnemu rzeczownikowi. To sytuacja osobliwa, wymagająca przede wszystkim posiadania bogatego warsztatu tłumaczeniowego oraz strategii obchodzenia się z tekstem.

Tłumacz języka angielskiego, z takim problemem, spotyka się przy niemalże każdym tekście. Co więcej, może mieć problem z oznaczeniem płci, ponieważ z gramatyki i kontekstu nie zawsze da się to wywnioskować. Jest to pułapka języka niefleksyjnego. Łatwiej jest się go nauczyć w celach prywatnych, gorzej plastycznie go stosować na wszystkich polach eksploatacji językowej.

A teraz trochę terminów i ich wyjaśnień.

Co to jest język fleksyjny?

Jeśli chcesz wiedzieć, co to jest język fleksyjny, musisz wiedzieć, że należy on do języków syntetycznych. Typowa jest dla niego rozbudowana struktura morfologiczna, gdzie jednostki językowe służą do wyrażania relacji syntaktycznej.

Języki fleksyjne mają za podstawową właściwość formotwórczą mają fleksję. Czasem szukając informacji na temat „języki fleksyjne, co to znaczy” spotkać się możesz z określeniem ich jako języki fuzyjne.

Jeśli to za mało dla Ciebie i nadal męczy Cię pytanie „języki fleksyjne, co to znaczy”? Mamy dla Ciebie jeszcze jedną znaną definicję. Języki fleksyjne – definicja za Słownikiem Języka Polskiego PWN: „języki fleksyjne, syntetyczne – języki, w których stosunki gramatyczne w zdaniu oznaczane są w formach wyrazów za pomocą afiksów, łączących kilka funkcji”. 

Mamy nadzieję, że temat języki fleksyjne – definicja ich, może być już zamknięty.

Czytaj również:

• Czy praca w biurze tłumaczeń może stanowić dodatkowe zajęcie?
• Jak dostać się na praktyki studenckie do biura tłumaczeń?
• Jaka jest stawka godzinowa w biurach tłumaczeń?
• Czy studia filologiczne są konieczne do zatrudnienia w biurze tłumaczeń?

Języki fleksyjne syntetyczne

Języki syntetyczne to takie języki, których formy gramatyczne tworzy się przy pomocy tak zwanych afiksów i które funkcjonują jako jedne słowo.

Choć mówi się często języki fleksyjne syntetyczne, to należy podkreślić, że do języków syntetycznych należą:

• języki fleksyjne,
• aglutacyjne,
• polisyntetyczne.

Języki fleksyjne przykłady

Chcecie poznać języki fleksyjne przykłady? Przede wszystkim nie jest znany czysty język fleksyjny.

A oto języki fleksyjne – przykłady:

• łacina – to najbardziej klasyczny przykład języków fleksyjnych,
• polski,
• rosyjski,
• niemiecki,
• rekonstruowany praindoeuropejski.

Tłumaczenie języków fleksyjnych

Tłumaczenie języków fleksyjnych a języki niefleksyjne

Analizując strategie działania tłumaczy języków niefleksyjnych, można przytoczyć kilka uwag i rad, mających typowo praktyczne zastosowanie. Poniższe rady są przede wszystkim adresowane do tłumaczy początkujących:

• ucząc się czasowników, zawsze zwracaj uwagę na to, z jaką częścią mowy i zdania najczęściej się łączą. Jeżeli nie jesteś w stanie zapamiętać właściwości podstawowych czasowników, zaznaczaj je sobie w słowniku;
• czasami odniesienie się do kontekstu pomaga nam wyszukać prawidłowe znaczenie zwrotu czy wyrazu. Uwaga, właściwy kontekst może znajdować się, nie tylko w zdaniu poprzednim, ale nawet kilkadziesiąt zdań dalej;
• tłumacząc tekst, miejmy świadomość sytuacji komunikacyjnej i ról, jakie odgrywają w niej poszczególne osoby.

Zawsze starajmy się odpowiednio dopasować końcówki fleksyjne. Pamiętajmy, że kontekst, niezbędny do właściwego przetłumaczenia konkretnych części mowy, może znajdować się nawet wiele zdań dalej. Jeżeli nie jesteśmy czegoś do końca pewni, lepiej zapytajmy bardziej doświadczonego tłumacza.