Co należy wiedzieć o tłumaczeniu napisów dialogowych?

Nie każdy zna język angielski, niemiecki czy rosyjski. Nie każdy też na tyle posługuje się językiem obcym, aby móc oglądać film czy serial w oryginalnej wersji. Wiele osób chętnie więc korzysta z napisów. Kiedy masz ochotę obejrzeć „Bridgertonów”, „Szukając Alaski”, serię o Harrym Potterze czy chociażby „Wodener Woman”, zapewne skorzystasz z możliwości włączenia lektora lub wybierzesz wersję tekstową list dialogowych. A czy kiedykolwiek zastanawiałeś się nad tym, w jaki sposób powstają takie tłumaczenia? W jaki sposób tłumacz tworzy napisy? Oto kilka informacji, które mogą Cię zainteresować!

Czym są napisy dialogowe?

Jako laik zapewne nie masz większej wiedzy na temat napisów dialogowych. Czym są? Być może jesteś użytkownikiem Netflixa czy HBO GO. Załóżmy, że korzystasz z tych platform i pewnego wieczoru postanawiasz razem z przyjaciółmi zorganizować seans serialu „Outlander”. Wspólnie chcecie zobaczyć jak potoczą się losy Claire i Jaimiego. Już zaczynacie oglądać pierwszy odcinek, ale jeden z waszych przyjaciół oświadcza, że nie zna angielskiego i nie jest w stanie oglądać wersji anglojęzycznej. Na szczęście nie stanowi to problemu! Szybko wchodzisz w ustawienia. Masz dwie opcje do wyboru: wybrać dźwięk polski, czyli lektora lub włączyć dźwięk oryginalny z polskimi napisami. Wasz znajomy decyduje się na drugie rozwiązania – dzięki temu zrozumie, co mówią bohaterowie na ekranie i będzie miał możliwość podszkolenia swojego angielskiego.

Podsumujmy. Z napisami dialogowymi mamy najczęściej do czynienia w przypadku oglądania filmów, seriali, dokumentów telewizyjnych. Wyświetlają się zwykle u dołu ekranu. Ta technika tłumaczenia wykorzystywana jest również do tworzeniu napisów dla osób niesłyszących. To, co jest charakterystycznego dla tłumaczeń audiowizualnych, to oddanie dialogu (mówionego) w formie pisemnej w taki sposób, aby widz /odbiorca mógł w pełni zrozumieć dialogi w innym języku.

Czytaj również:

• Język mówiony a pisany – różnice istotne w pracy tłumacza
• Jak przetłumaczyć stronę internetową?
• Usługi tłumaczenia a VAT – czy usługi tłumaczeniowe są zwolnione z tego podatku?
• Skuteczne metody tłumaczenia zeskanowanego tekstu

Na czym polega technika tłumaczeń napisów dialogowych?

Jeżeli jesteś jedną z tych osób, które regularnie robią sobie wieczory filmowe z Netflixem czy HBO, na pewno wiesz jak wyglądają napisy dialogowe. Inna sprawa to to, na czym polega technika tłumaczeń takiego tekstu. Uważny widz na pewno zauważy, że zwykle praktykuje się dwie linie dialogowe (trzy są rzadkością, ale czasem można się z nimi spotkać). Umieszczane są na dole ekranu. Standardowo taka linia powinna być widoczna przez około trzy sekundy – taki czas pozwoli widzowi na śledzenie wideo i zrozumienie słów. Tłumacze starają się nie używać zbyt dużo znaków. Technicznie też nie mogą one za szybko znikać, w przeciwnym wypadku odbiorca nie zdąży przeczytać dialogu. Typowe jest, że nie przekłada się powtórzeń, bezpośrednich apostrof czy wykrzyknień lub zająknięć. Czymś normalnym jest przekazanie głównego sensu wypowiedzi w możliwie najkrótszej formie. Zwróć uwagę, że bardzo często tłumacz tak przekłada, aby nawet skrócona wersja wypowiedzi bohatera była kompatybilna z jego mimiką i grą aktorską – część wypowiedzi postaci bardzo łatwo odgadnąć patrząc na postać i nie potrzeba mnożyć tu linii dialogowych. A co robi specjalista, kiedy ma na ekranie kilka osób jednocześnie toczy rozmowę? Zwykle stosuje się tu zasadę: tłumaczymy rozmowę najważniejszą dla serialu czy filmu. Dość typowe jest dla tej techniki to, że po pracy tłumacza wkraczają osoby związane z danym projektem tłumaczeniowym – jeszcze raz czytają przygotowany przekład i gdzie się da skracają.

Tłumaczenia audiowizualne w pracy tłumacza – napisy dialogowe nie tylko do filmów/seriali

Napisy dialogowe praktykowane są nie tylko w przypadku tłumaczenia filmów i seriali. W takim razie wypada tylko zapytać: gdzie jeszcze? Wykorzystuje się je do tłumaczenia tekstów piosenek w formie pisemnej, które udostępniane są na YouTube, na większym ekranie (seans pod chmurką), czy też jako napisy do filmów musicalowych. Na pewno przynajmniej raz w życiu miałeś do czynienia z taką techniką – dzięki niej zrozumiesz słowa utworów Taylor Swift, Miley Cyrus, Justina Timberlalake’a czy Justina Bebera. Warto zaznaczyć, że wiele tego rodzaju napisów nie jest stworzonych tylko przez zawodowych tłumaczy, ale i laików-fanów, którzy w ten sposób starają się jak największej grupie ułatwić zrozumienie utworów ich ukochanych piosenkarek i piosenkarzy. Technika ta służy również do przekładu napisów dla niesłyszących. Wszystko po to, aby odbiorca, kimkolwiek jest, mógł w pełni korzystać z oferty stacji telewizyjnych, platform streamingowych czy YouTube’a.