Pod lupą: Edward Sapir i tzw. hipoteza Sapira-Whorfa

Amerykański antropolog kulturowy Edward Sapir był współtwórcą (obok Benjamina Lee Whorfa) tzw. hipotezy Sapira-Whorfa. Na podstawie licznych studiów językowych twierdzi, że język, jakim się posługujemy ma bardzo duży wypływ na postrzeganie rzeczywistości.

Kim był Edward Sapir

Kim był Edward Sapir? To amerykański filolog germański, a także antropolog żydowskiego pochodzenia. Ponadto językoznawca, krytyk literacki, poeta i kompozytor.

Sapir najbardziej kojarzony jest ze strukturalizmem amerykańskim, a także z hipotezą Sapira-Whorfa.

Z ciekawostek, które są związane z jego nazwiskiem można wymienić chociażby taką, że urodził się w Lęborku, w województwie pomorskim, w Polsce.

Czytaj również:

• Jak doskonalić swoje umiejętności językowe?
• Czy warto znać rzadkie języki europejskie?
• Kolokacje językowe w pigułce

Edward Sapir języki: Strukturalizm amerykański rozpoczął się od… ginących języków Indian

Na rozwój tej interesującej gałęzi językoznawstwa główny wpływ miały dwa czynniki.

• Z jednej strony, była to chęć dokładnego zbadania dialektów Indian, z których niektóre już wówczas, pod koniec I połowy XX wieku, szybko zanikały.
• Z drugiej strony, silne są w nim wpływy behawioryzmu na ostateczny kształt języka.

Teza Sapira Whorfa: Naukowa pasja tego człowieka skupiała się wówczas na trzech powiązanych ze sobą aspektach życiowych: kulturze, języku i osobowości. Jego zdaniem to właśnie dokładnie poznając mowę danego ludu można w najdokładniejszy sposób uchwycić znaczenia obcych nam kulturowo zachowań. Dlaczego? Edward Sapir i teoria, którą wysuwał mówiła, ze język kształtowany jest przez zasady religijne, tradycyjne, poznawcze – nic więc dziwnego, zdaniem badacza, że odciskają one niezatarte piętno na sposobie komunikacji.

Edward Sapir badania: Język definiuje nasze myśli, oceny, wartości

Edward Sapir – badania: Zasłynął dzięki hipotezie Sapira-Whorfa, zwanej również prawem językoznawstwa relatywnego.

Edward Sapir – język: Mówi ona o tym, że to, jakim językiem się posługujemy, determinuje nasz sposób myślenia i postrzegania rzeczywistości.

Badanie poprawności tej hipotezy było skomplikowanym procesem, ukazującym w niektórych aspektach jej słabe strony. Takim właśnie eksperymentem było pokazanie przedstawicielom różnych grup językowych trzech kartek i zadanie pytania, jakie kolory są do siebie najbardziej podobne. Wbrew oczekiwaniom badaczy, wynik był silnie skorelowany z tym, czy w rodzimej mowie uczestników, przedstawione barwy miały podobną nazwę.

Edward Sapir badania: Abstrakcja oraz mowa

Sapir, tak samo jak de Saussure, uważał, że język dzieli się na dwa systemy: abstrakcyjny, oraz ten fizyczny, który jest faktyczną współczesnego językoznawstwa.

Wyróżnił on między innymi sześć procesów gramatycznych:

• szyk wyrazu;
• afiksacja;
• kompozycja;
• reduplikacja;
• zróżnicowanie akcentuacyjne;
• wewnętrzna modyfikacja.

Edward Sapir – badania: Zarówno Sapir, jak i Whorf, zajmowali się bardzo ciekawymi aspektami badań języka Indian -przy czym w kręgu zainteresowań Whorfa leżeli głównie Majowie i lud Hopi, a więc ludy sięgające kulturą w głąb odległych wieków.

Jedną z teorii Whorfa było przekonanie, że mowa tych ludów i używane w nim czasowniki wpływają na postrzeganie czasu i przestrzeni. Tym samym zaprzeczał, że istnieje wyłącznie jedno ich pojmowanie, co z dzisiejszej perspektywy może wydawać się dziwne.

Miało to jednak pewien sens: w badanym przez niego języku nie funkcjonują formy dotyczące przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, co sprawia, że pojmowanie czasu przez używających go ludzi musiało być zawsze bardzo specyficzne.

Edward Sapir: przegląd argumentów zwolenników i przeciwników

Zdania wśród dzisiejszych specjalistów na temat badań Sapira i Whorfa są mocno podzielone. Łatwo jednak dojść do wniosku, że gdyby teorie te były prawdziwe, to w rzeczywistości, jaka nas otacza, ludzie mówiący różnymi językami nie byliby w stanie się zrozumieć. I to nie z powodu nieprzetłumaczalności technicznej ich dialektów, ale ponieważ musieliby bardzo odmiennie pojmować otaczający ich świat.

Wydaje się to tezą nad wyraz nieprawdopodobną i w praktyce tłumacza właściwie nie ma zastosowania. Gdyby rzeczywiście nie było możliwe przekazanie celu i sensu komunikatu z powodu tak potężnych różnic w postrzeganiu świata, zawód ten nie miałby w sumie racji bytu.

Edward Sapir – języki: Jednak wykonane przez obu naukowców badania języka Hopi mogą stać się interesującym ćwiczeniem dla osób zajmujących się przekładami – pozwalają bowiem nie tylko na niestandardowe oceny rzeczywistości językowych, ale też podkreślają, że za odmienną mową idzie też często zupełnie inne rozumienie rozmaitych sytuacji, symboliki, znaczeń.

Edward Sapir książki

Interesuje Cię temat: Edward Sapir książki? Oto kilka wybranych publikacji autorstwa tego badacza:

• Herder’s „Ursprung der Sprache”,
•  „On the etymology of Sanskrit asru, Avestan asru, Greek dakru”,
• ” Language: An introduction to the study of speech”. 

Więcej informacji na temat Edward Sapir książki, a także innych publikacji tego autora bez problemu można znaleźć w internecie, w języku angielskim.