Jak zostać tłumaczem technicznym? Sprawdź wymagania!

Zastanawiasz się, jak zostać tłumaczem technicznym? Oprócz bezbłędnej znajomości języka wymaga się m.in. specjalizacji w konkretnej branży. Jak to wygląda z formalnego punktu widzenia? Zobacz, co trzeba wiedzieć, decydują się na wejście na rynek tłumaczeń technicznych!

Chociaż na pierwszy rzut oka trudno to zauważyć, tłumaczenia techniczne to najważniejszy filar podtrzymujący całą branżę. Niektórzy mogą pomyśleć, że teksty specjalistyczne są jak yeti – ale w tym przypadku takie porównanie jest po prostu nietrafione. Wbrew pozorom, liczba tekstów do przekładu znacznie przekracza liczbę zleceń dla pozostałych tłumaczy. Każdego dnia tłumaczy się miliony dokumentacji przetargowych, instrukcji obsługi czy broszur – i choć wielkie firmy zazwyczaj korzystają z usług swoich etatowych translatorów, to jednak niezwykle często biura tłumaczeń otrzymują zlecenia od mniejszych przedsiębiorstw. Jak zostać tłumaczem i jakie studia wyższe należy ukończyć, aby móc rozpocząć karierę? Sprawdź, co trzeba wiedzieć!

Jakie umiejętności są wymagane, aby zostać tłumaczem?

Co oczywiste, w tej branży zwykła znajomość języka to nie wszystko. Aby móc rzetelnie wykonywać swoje obowiązki, wymagana jest perfekcyjna znajomość danego języka. Standardowo tłumacze powinni ukończyć studia filologiczne lub lingwistyczne – ale w przypadku tłumaczy technicznych poprzeczka zawieszona jest znacznie wyżej, a lista wymagań składa się z dwóch części. Należy bowiem zdać egzamin ze znajomości języka (lub ukończyć studia językowe), a także posiadać wykształcenie w kierunku technicznym. Co niezwykle istotne, mogą być to studia podyplomowe – liczy się to, aby znać specyficzną terminologię oraz rozumieć informacje zawarte w tekście. W największym skrócie lista wymagań wobec przyszłego tłumacza technicznego to:

• perfekcyjna znajomość języka,
• znajomość branży (na podstawie wykształcenia technicznego),
• znajomość stylu używanego w konkretnym tekście,
• doświadczenie w branży – wiedza teoretyczna to jedno, ale specjalistyczny żargon to kwestia praktyki.

Co niezwykle istotne, zgodnie z polskim prawem nie istnieją dodatkowe wymogi do spełnienia. Jedyne wymagania stawia się przed osobami pragnącymi pracować jako tłumacz przysięgły – w ich przypadku oprócz znajomości języka i wyższego wykształcenia wymagane jest także obywatelstwo polskie oraz niekaralność (w tym brak skazania za nieumyślne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu obrotu gospodarczego).

Czy można wykonywać zawód tłumacza technicznego bez studiów lingwistycznych lub technicznych?

Aby tłumaczyć teksty, należy posiadać wiedzę z zakresu tematyki – to oczywiste. Niemniej jednak trudno udzielić odpowiedzi na pytanie dotyczące wymogu studiów. Specyfika tej pracy to bowiem fakt, że na pierwszy miejscu stawia się umiejętności, natomiast ich poparcie dyplomem odgrywa rolę drugoplanową. Ale czy faktycznie rzetelna praca jako tłumacz jest możliwa bez dyplomu? Wszystko jest kwestią etyki. W zawodzie, gdzie błędnie postawiony przecinek może przyczynić się do wielkiej tragedii, znajomość języka na papierze to warunek podstawowy. Mało która firma pozwoli na to, aby przyszłość produktu lub projektu zależała od tego, czy tłumacz bez kwalifikacji akurat zna określone słówko. Wprawdzie proces tłumaczenia zazwyczaj wspomagany jest przy pomocy specjalistycznych narzędzi (np. CAT), to jednak certyfikat poświadczający odbycie studiów jest – w przypadku etycznych tłumaczy – warunkiem sine qua non.
Warto przeczytać: To musisz wiedzieć: narzędzia CAT w pracy tłumacza

Dlaczego tak trudno zostać dobrym tłumaczem technicznym?

Dlaczego praca w branży tłumaczeniowej to zawód podwyższonego ryzyka? Każda praca wiąże się z odpowiedzialnością za swoje czyny. W przypadku wielu zawodów stopień ryzyka jest niewielki – natomiast w branży tłumaczeniowej każdy tekst to wielka odpowiedzialność. Znane są przypadki, gdy źle zastosowane słowo w instrukcji obsługi doprowadziło wiele osób do uszczerbku na zdrowiu. Trudno zatem wyobrazić sobie skalę zagrożeń wynikających z merytorycznych błędów np. w tłumaczeniu dokumentacji technicznej. Podobnie jak w branży prawniczej, gdzie przegrana rozprawa może skutkować nadszarpnięciem reputacji, w zawodzie tłumacza nie ma miejsca na błędy. Zwłaszcza kiedy bierzemy się za teksty techniczne, wymagające specjalistycznej wiedzy z zakresu danej dziedziny. Chociaż nie wolno pozwolić sobie na najmniejszy błąd w żadnej pracy, to jednak w przypadku niektórych przekładów pomyłki uchodzą płazem:

• tłumacz zwykły – w razie pomyłki np. przy przekładzie artykułu, stopień szkodliwości jest niewielki,
• tłumacz literatury – błędnie zastosowane słownictwo może mieć wpływ na odbiór – niemniej jednak jest to przewinienie niewielkiego kalibru,
• tłumacz konferencyjny – podczas przekładu ustnego może przemilczeć niezrozumiałe kwestie bez ryzyka narażenia na stratę.

Są jednak też takie specjalizacje, gdzie każdy błąd może mieć poważne konsekwencje:

• tłumacz przysięgły – wykonując tłumaczenia uwierzytelnione, poświadcza zgodność z oryginałem i odpowiada przed Ministrem Sprawiedliwości,
• tłumacz techniczny – w przypadkach rażących naruszeń może odpowiadać w postępowaniu cywilnym za ewentualne straty wynikające z błędnego tłumaczenia.

Liczba procesów związanych z błędami w przekładzie jest niewielka, co wynika przede wszystkim z faktu, że za zlecenia biorą się na ogół specjaliści posiadający szeroki zakres słownictwa. Praca tłumacza to wbrew pozorom wielka odpowiedzialność, dlatego warto brać się za nią dopiero wtedy, gdy jesteśmy pewni swoich umiejętności. Znajomość języka obcego to podstawa, ale nie należy zapominać o roli, jaką odgrywa wykształcenie podyplomowe w zakresie konkretnej branży technicznej!

Specyfika pracy tłumacza: jakie teksty tworzy tłumacz techniczny?

Wiemy już, kim jest tłumacz techniczny – ale czym konkretnie się zajmuje? Aby uświadomić sobie, na czym polega ta specjalizacja, warto zwrócić uwagę na zakres codziennych prac i rodzaj tłumaczenia. Wykonywane przekłady nie należą do najprostszych, a każdy rodzaj niesie za sobą inny szereg wymagań stylistycznych. Chcesz wiedzieć, czy tłumaczenia specjalistyczne to ścieżka kariery dla Ciebie? Poniżej kilka przykładów tekstów, które są codziennością w tym zawodzie!

• aprobata techniczna,
• broszura informacyjna,
• certyfikat jakości
• dokumentacja patentowa,
• dokumentacja techniczna,
• harmonogram,
• instrukcja obsługi,
• karta charakterystyki,
• kosztorys,
• podręcznik.

Specjalizacja techniczna to bez dwóch zdań zajęcie dla wytrwałych. Każdy tekst pisze się słowo po słowie, a efekty to zazwyczaj wynikająca z formy sztywna wypowiedź, pozbawiona jakichkolwiek ozdobników. Niektórzy śmieją się wręcz, że więcej miejsca na humor pojawia się nawet w zawodzie tłumacza przysięgłego!

Praca jako tłumacz techniczny – gdzie można znaleźć zatrudnienie i zlecenia?

Jak i gdzie wykonywać zawód tłumacza technicznego? To pytanie, na które można udzielić wielu odpowiedzi – i każda z nich to szansa na zupełnie inny rozwój kariery! Ponieważ specjalistyczne przekłady mają największy procentowy udział w przekładach pisemnych (wykluczamy tłumaczenie ustne, czyli kabinowe lub konsekutywne), znalezienie zlecenia wcale nie jest niczym skomplikowanym. A gdzie szukać pracy? Oto kilka podpowiedzi:

• etat w firmie związanej z branżą – jeżeli technika to Twoja pasja i chcesz związać się z nią na długie lata, zatrudnienie w firmie z branży jest najlepszym sposobem na start. Wielu przedsiębiorców potrzebuje nawet po kilku etatowych tłumaczy – dzięki czemu możesz wykonywać przekład z języka polskiego na język obcy i obserwować, jak nowe rozwiązania zmieniają rynkowe tu i teraz!
• zatrudnienie w biurze tłumaczeń – na współpracę z biurem tłumaczeń najczęściej decydują się osoby, które nie lubią popadać w rutynę. Zaletą tej formy zatrudnienia jest fakt, że można otrzymywać teksty z różnych dziedzin (w zależności od posiadanych umiejętności). Praca odbywa się w trybie ciągłym, ale każde zlecenie jest inne, dlatego nie ma czasu na nudę!
• Freelancing – jedna z najciekawszych opcji zatrudnienia, zwłaszcza dla osób ceniących sobie wolność i umiejących zorganizować sobie plan dnia. Praca jako wolny strzelec cechuje się ciągłą zmianą i brakiem stabilności – kolejne zlecenia należy znajdować na własną rękę, a po otrzymaniu tekstu do tłumaczenia wykonujemy pracę i odbieramy wynagrodzenie. Ta opcja jest polecana zwłaszcza tym osobom, które mogą się pochwalić znajomością więcej niż jednego języka. Wówczas bowiem liczba zleceń może być znacznie większa, a zarobki proporcjonalnie wyższe!

Podsumowanie: kim jest tłumacz techniczny, jak nim zostać i czy trzeba mieć wiedzę z zakresu innych branż?

Aby móc pracować jako specjalista tłumaczeniowy, niezbędne jest ukończenie takich kierunków jak filologia lub lingwistyka stosowana (w specjalizacji translatoryka), a także wykształcenie na kierunku technicznym. Praca w zawodzie jest obarczona dużą odpowiedzialnością i często sprowadza się do wielogodzinnych poszukiwań rzadko używanych słówek z żargonu. Chociaż wiele osób narzeka na brak kolorytu, to jednak zaletą zajmowania się branżą tłumaczeń technicznych jest ogromna liczba zleceń i wielkie zyski!

Warto przeczytać:

• Zobacz jak to wygląda naprawdę! Biuro tłumaczeń, praca dla Ciebie?
• Jak zostać tłumaczem? 4 kroki do profesjonalizmu
• Czy tłumacz przysięgły może odmówić tłumaczenia?