Od czego zależy wynagrodzenie tłumacza i jak jest liczone?

Myślisz o zawodzie tłumacza, a może zwyczajnie chcesz się zorientować w cennikach za usługi tłumaczeniowe? Sprawa jest nieco skomplikowana, a wszystko przez to, że nie da się wskazać uniwersalnego wynagrodzenia dla wszystkich osób pracujących w tym zawodzie. Ktoś bowiem jest tłumaczem przysięgłym, a ktoś tłumaczem zwykłym. Są też różne języki obce, specjalizacje i projekty. Trudno więc jednoznacznie stwierdzić, na jakiej podstawie obliczane są zarobki tych ekspertów, a tym bardziej w przypadku kogoś spoza branży. Od czego zależy wynagrodzenie tłumacza i jak jest liczone?

Wynagrodzenie tłumacza – czym jest?

Słownik Języka Polskiego PWN krótko wyjaśnia, że wynagrodzenie tłumacza to „zapłata za pracę”[i]. Jego wysokość w zawodzie tłumacza zależy od wielu czynników, np.: miejsca, doświadczenia, wiedzy, umiejętności. W zależności od tego, czy dany fachowiec pracuje na etacie (pełen etat, pół etatu), ma podpisany kontrakt lub pracuje jako freelancer – jego wynagrodzenie może być stałą pensją, wynagrodzeniem za konkretne zlecenie czy projekt lub za współpracę.

Czytaj również:

• Neurolingwistyka – co to takiego?
• Tłumaczenia symultaniczne w praktyce
• Na czym polega lokalizowanie strony internetowej?
• Czym różni się język prawny od prawniczego?

Od jakich czynników zależy wynagrodzenie tłumacza?

Dlaczego stawki wynagrodzenia są tak różne? Co wpływa na to, że tłumacze mają tak różne zarobki? Trzeba zdać sobie sprawę, że w tym zawodzie istnieje wiele czynników determinujących pensje.

Już sama para językowa, w której przekłada dany fachowiec, będzie miała wpływ na to, ile kto zarobi. Weźmy na przykład wietnamski, chiński czy japoński –  specjaliści mogą tu zwykle liczyć na o wiele wyższe cenniki niż w przypadku angielskiego czy niemieckiego. Dzieje się tak, ponieważ w tym drugim przypadku mamy o wiele więcej tłumaczy, co z kolei wpływa na konkurencję. Istnieje pewna zasada mówiąca, że im trudniej znaleźć eksperta w danej parze językowej, a istnieje zapotrzebowanie na jego usługi, tym ten może liczyć na lepsze wynagrodzenie.

Dochodzi naturalnie do innego czynnika mającego wpływ na zarobki tłumacza, specjalizacja. Ktoś, kto wyspecjalizuje się w danej branży, dziedzinie czy temacie i ma specjalistyczną wiedzę zwykle, może liczyć na to, że to przełoży się na jego pensję. Innej wiedzy oczekuje się w przypadku tłumaczenia CV czy tekstu informacyjnego na potrzeby firmowe, a innej, gdy chodzi o prace naukowe czy materiały z dziedziny inżynierii.

Doświadczenie, wiedza i umiejętności – to inne narzędzia, które decydują o tym, czy będziesz mógł zarabiać tyle, ile chcesz. Należy też pamiętać o badaniach, które pokazują, że na stawki wpływa nawet wielkość firmy czy województwo, w którym pracuje tłumacz.

Nie zapominajmy o pasji – talent oczywiście zawsze miał i ma przełożenie na to, ile pieniędzy znajdzie się na koncie danego fachowca. Choć nie da się też przeoczyć tego, że duże znaczenie ma tu operatywność i zdolność pozyskiwania dobrych zleceń i klientów lub znalezienie stałego etatu ze świetną pensją.

Należy też powiedzieć, że coraz częściej klienci decydują się na usługę ekspresowych tłumaczeń, która przekłada się na cenę przekładu. Jest to dość naturalne: krótki czas realizacji zlecenia, a przy tym wysoka jakość wykonania. Częściej taką opcję oferują biura tłumaczeń posiadające dużą siatkę współpracujących z nimi tłumaczy – jest im o wiele prościej i szybciej znaleźć odpowiedniego tłumacza do danego projektu niż freelancerowi pracującemu w pojedynkę.

Regulacje prawne dotyczące wynagrodzenia tłumacza – kogo dotyczą?

Regulacje prawne dotyczą tłumaczy przysięgłych. Kwestie te reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 roku w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego. Na przykład stawka za stronę poświadczenia tłumaczenia na język polski z języka angielskiego, niemieckiego, francuskiego i rosyjskiego wynosi 34,50 zł, ale już z języka pozaeuropejskiego posługującego się alfabetem niełacińskim lub ideogramami – 50,42 zł. Wyższe cenniki obowiązują za tłumaczenia pisemne, za stronę tłumaczenia z języka polskiego, np. z języka pozaeuropejskiego posługującego się alfabetem łaciński – 45,11 zł. A jak wyglądają stawki za tłumaczenia ustne? Tutaj za każdą rozpoczętą godzinę obecności tłumacza wynosi stawkę za taki sam przekład pisemny powiększony o 30%, a w postępowaniu przyspieszonym o 100%.

Sposoby rozliczenia wynagrodzeń tłumaczy

George Steiner stwierdził kiedyś, że „każdy język to świat. Bez tłumaczenia moglibyśmy zamieszkiwać w prowincjach graniczących z ciszą”. Tłumacze tworzą swego rodzaju pomosty komunikacyjne umożliwiające zrozumienie osób posługujących się innymi językami. Niewątpliwie ich praca jest bardzo ważna nie tylko z pozycji pojedynczego klienta, ale dla nas wszystkich. Z najnowszych badań wynika, że średnie zarobki tłumacza w Polsce wynoszą 5 740 złotych brutto. Być może ciekawi Cię jeszcze sposoby rozliczenia wynagrodzeń tłumaczy. Wszystko zależy od formy zatrudnienia czy współpracy. Zwykle jest to umowa o pracę, ale może być umowa o współpracy z freelancerem. W przypadku wolnych strzelców wszystkie kwestie formalne, także rozliczanie spadają na jego barki. Tłumacz freelancer nie tylko przekłada, ale samodzielnie zdobywa zlecenie, dba o szczegóły umowy, pilnuje terminów.

[i] Słownik Języka Polskiego PWN, hasło „wynagrodzenie”, https://sjp.pwn.pl/sjp/wynagrodzenie;2539928.html, aktualizacja z dnia 21.01.2020.