Egzamin na tłumacza przysięgłego – procedury przeprowadzania

Egzamin na tłumacza przysięgłego – procedury przeprowadzania. Każdy, kto chce otrzymać uprawnienia do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego, zobowiązany jest do zdania egzaminu potwierdzającego kompetencje zawodowe. Jest on tak zorganizowany, aby obiektywnie ocenić praktyczne umiejętności zarówno w zakresie wybranego języka obcego, jak i znajomości przepisów prawa. Zasady określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie szczegółowego sposobu przeprowadzania egzaminu na tłumacza przysięgłego.

W jaki sposób można przystąpić do egzaminu na tłumacza przysięgłego?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, Przewodniczący Komisji wyznacza termin egzaminu w zależności od liczby złożonych przez kandydatów wniosków – z tym że nie może rozpocząć się on później niż w ciągu roku od dnia zgłoszenia się kandydata.

Przystąpić do tego najważniejszego dla przyszłej kariery sprawdzianu wiedzy i umiejętności może osoba, która:

• ma obywatelstwo polskie lub jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej;
• zna język polski;
• ma pełną zdolność do czynności prawnych;
• nie była karana za przestępstwo umyślne, przestępstwo skarbowe lub za nieumyślne przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu obrotu gospodarczego;
• ukończyła wyższe studia i uzyskała tytuł magistra w Polsce lub równorzędny w państwie należącym do UE;
• złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin z umiejętności tłumaczenia z języka polskiego na język obcy oraz z języka obcego na język polski.

Przepisy nie pozwalają na zwolnienie z egzaminu, również w sytuacji, kiedy na terenie Polski tłumaczem przysięgłym chce być osoba mająca już te uprawnienia zdobyte w innych państwach. Nie ma też możliwości dopuszczenia kandydata, jeśli nie posiada odpowiedniego wykształcenia.

Czytaj również:

• Idiomy w tekstach kultury
• Sztuka tłumaczenia – przekłady starożytnych dzieł
• Nieprzetłumaczalny polski
• Światowe organizacje tłumaczeniowe
• Tłumaczenie Shreka

Część pisemna egzaminu na tłumacza przysięgłego

Część pisemną egzaminu zdają wszyscy kandydaci – tego samego dnia oraz w tych samych godzinach. Ich zadaniem jest przetłumaczenie czterech tekstów, w tym:

• dwóch tekstów z języka polskiego na obcy, przy czym jednym z nich jest akt urzędowy lub pismo sądowe;
• dwóch tekstów tego samego typu, ale z języka obcego na polski.

Kandydaci mają na to 4 godziny. Uzyskanie minimum 150 punktów z 200 możliwych jest warunkiem dopuszczenia do części ustnej egzaminu.

Cześć ustna egzaminu na tłumacza przysięgłego

Przeprowadzana jest w terminach wyznaczonych przez Przewodniczącego Komisji, nie wcześniej jednak niż po upływie 7 dni od dnia zakończenia części pisemnej egzaminu. Składa się z następujących elementów:

• Tłumaczenie konsekutywne – tłumaczowi odczytywane lub odtwarzane jest nagranie, które ma przełożyć z języka polskiego na obcy.
• A Vista – kandydat otrzymuje tekst w formie pisemnej, do przełożenia z języka obcego na polski. Wręcza się go bezpośrednio przed tłumaczeniem, nie ma zatem czasu na szczegółowe przygotowanie się.

Część ustna jest utrwalana na urządzeniach rejestrujących dźwięk.

Niezbyt pocieszającą informacją będzie stwierdzenie, że egzamin ten zdaje zaledwie około 20% kandydatów. Jednocześnie jednak pokazuje to jak bardzo elitarny jest zawód tłumacza przysięgłego, oraz jak trudno jest opanować niezbędne do jego wykonywania umiejętności.

Kryteria oceny wyników egzaminu

Po przeprowadzeniu części pisemnej komisja ocenia każdy z tekstów według następujących kryteriów:

• zgodność treści przekazanej w tłumaczeniu z oryginałem – 10 punktów;
• terminologia i frazeologia języka specjalistycznego – 15 punktów;
• poprawność leksykalna, gramatyczna, ortograficzna – 10 punktów;
• zastosowanie stylu funkcjonalnego języka dla danego rodzaju tekstu – 10 punktów.

Podobnie sytuacja wygląda przy ocenie części ustnej, przy czym można tutaj dodatkowo uzyskać 5 punktów za fonetyczno-intonacyjną formę wypowiedzi. Maksymalnie do zdobycia w każdej z części egzaminu jest 200 punktów.

Odpowiednie przygotowanie do egzaminu to wiele lat nauki i pracy ? często okupionej porażkami. Ze względu na prestiż zawodu i dużą wagę prawną, standardy są ciągle podnoszone. Wielu tłumaczy decyduje się na skorzystanie z oferty kursów przygotowujących do egzaminu na tłumacza przysięgłego, warto jednak realnie oceniać, czy tego typu przygody edukacyjne nie będą jedynie stratą pieniędzy.