Mowa ciała w pracy tłumacza ustnego: krótko o regułach publicznego wyrażania emocji

Zawód tłumacza ustnego wymaga dużej odporności na stres, umiejętności zachowania się w każdej sytuacji oraz kreowania odpowiedniego wizerunku własnego. Nie chodzi jednak wcale o wygląd fizyczny, „urodę” czy inne zewnętrzne cechy, ale o mowę ciała. Trzeba koniecznie znać przynajmniej jej podstawy, żeby korzystnie komunikować się z osobami, które przecież podczas pracy nas również widzą i obserwują. Jest to zadanie bardzo trudne, ponieważ wiele naszych zachowań ma charakter podświadomy i bardzo trudno jest nad nimi zapanować.

Jakie informacje przekazujemy niewerbalnie?

Każdemu na pewno przyda się krótka analiza mowy ciała, gestykulacji, pozwalająca tłumaczom ustnym na lepsze prezentowanie samych siebie podczas pracy. Dzięki znajomości tych reguł łatwiejsze będzie także zachowanie neutralności emocjonalnej, zarówno tej świadomej, jak i podświadomej.

Czytaj również:

• Frazeologizmy, idiomy, przysłowia – jak je oswoić?
• Tajemnice edytora tekstu – wskazówki które pomagają pracować tłumaczowi z tekstem
• Aspekty prawne aktów stanu cywilnego – mini poradnik dla początkujących przysięgłych
• Retoryka w tłumaczeniu – sztuka dobrej prezentacji

Uniwersalne znaczenia różnych gestów, pozycji i zachowań

1. Postawa całego ciała:

• wyprostowana – pewność siebie;
• nachylona do przodu – pozytywne nastawienie;
• sztywna, skulona – lęk;
• stojąca – prezentujemy siebie;
• siedząca – charakter bardziej neutralny.

2. Pozycje i gesty dłoni:

• otwarte – sugerują szczerość i budzą zaufanie;
• wnętrzem do góry – gest proszący;
• „rogi” poziome – samoobrona przed „złymi siłami”, odczuwana niepewność i lęk;
• „rogi” pionowe – znaczenie zależne od kraju, np. we Włoszech oznacz to „rogacz”, ale już w Ameryce łacińskiej – szczęście;
• kiwanie palcem – grożenie lub przywoływanie do siebie;
• uniesiony kciuk – OK!, wszystko w porządku;
• skulone palce – zadawanie pytań, poczucie strachu;
• „kółko” z palca wskazującego i kciuka – OK!, ale też zależnie od kultury: w Brazylii jest to gest wulgarny, w Japonia zaś oznacza pieniądze;
• zaciśnięte pięści – złość, ale również mobilizacja do walki.

3. Dłoń oraz twarz:

• pocieranie powiek – chęć zachowania czujności;
• puknięcie w nos – sprawy tajne, poufne;
• „wiercenie” palcem w policzku – uznanie;
• stulenie palców i pocałowanie – „wyśmienicie”;
• kręcenie kółka obok głowy – „wariat”;
• kiwanie lub kręcenie głową – „tak” lub „nie”, przy czym w Grecji na przykład znaczenie jest odwrotne.

Część gestów, postaw i innych znaków przekazywanych niewerbalnie, ma charakter uniwersalny. Niestety, nie wszystkie, co może w niektórych sytuacjach stać się przyczyną poważnych nieporozumień komunikacyjnych, także dla samego tłumacza ustnego. Dlatego też warto nauczyć się niwelowania niepotrzebnych gestów – zdecydowanie lepiej pozwala to kreować nasz profesjonalny wizerunek.

Dla tłumacza ustnego poznanie znaczenia gestów w kulturze języka, jakim się na co dzień zajmuje, jest bardzo istotnym aspektem pracy. Pozwala nie tylko bardziej świadomie wykonywać swój zawód, ale i w życiu prywatnym stanowi pożyteczną wiedzą na temat interpretacji zachowań drugiego człowieka.