Język mówiony a pisany – różnice istotne w pracy tłumacza

Język mówiony i pisany to dwa światy, które tłumacz poznaje od podszewki. Zastanawiasz się, czy te różnice są aż tak istotne? Absolutnie! Mówiony język jest pełen emocji, potocznych zwrotów i niedopowiedzeń, które wymagają od tłumacza wyczucia i elastyczności. Z kolei język pisany wymaga precyzji, struktury i formalności – tu każde słowo się liczy. Rozumienie tych subtelności to klucz do skutecznych i naturalnych przekładów.

Planujesz skorzystać z usług tłumacza? Teraz wiesz, że znajomość obu tych form języka może mieć znaczenie dla jakości tłumaczenia – i to jest coś, na co warto zwrócić uwagę przy wyborze profesjonalisty. Dowiedzmy się więc, jak to wygląda w praktyce!

Czym jest język klasyczny, a czym mówiony?

Na co dzień intuicyjnie rozróżniasz język pisany i mówiony, ale w tłumaczeniu ta różnica nabiera zupełnie innego znaczenia. Język pisany, zwany czasem klasycznym, to język precyzyjny, poprawny i zgodny z zasadami ortografii, gramatyki i stylu. Często używany jest w dokumentach, podręcznikach czy tekstach naukowych, czyli tam, gdzie liczy się formalność i dokładność. Nie znajdziesz tu slangu, wyrażeń potocznych ani zapożyczeń, typowych dla języka mówionego.

Język mówiony zaś jest bardziej swobodny, pełen emocji i potocznych zwrotów. Może wydawać się mniej formalny, ale jest niezwykle istotny, szczególnie w literaturze, gdzie dialogi mają brzmieć naturalnie. Stosuje się go m.in. w powieściach kryminalnych czy literaturze dziecięcej i młodzieżowej, gdzie język mówiony oddaje charakter postaci i sytuacji.

Rozumienie tych różnic to klucz do precyzyjnych tłumaczeń, niezależnie od formy języka. Doskonale te różnice znają nasi tłumacze, którzy potrafią precyzyjnie dopasować styl tłumaczenia do tekstu pierwotnego, zapewniając wysoką jakość przekładu. Dzięki temu tłumaczenie jest idealnym odwzorowaniem w języku docelowym myśli autora oryginału.

Czytaj również:

• Ze skrajności w skrajność – czyli złoty środek w pracy tłumacza
• Znaczenie pragmatyczne a proces przekładu
• Znaki specjalne po angielsku
• Zobacz dlaczego nie należy zlecać tłumaczenia na ostatnią chwilę

Język pisany a mówiony – którego używa się podczas tłumaczeń?

Tłumacz, wykonując tłumaczenie może używać zarówno języka pisanego jak i mówionego. Wśród tłumaczeń istnieją nie tylko tłumaczenia pisemne, ale i tłumaczenia ustne. W tym drugim przypadku język mówcy może być nie tylko prosty i bezpośredni, ale także naukowy, bardzo specjalistyczny, choć nadal masz tu do czynienia z językiem mówionym.  Zwykle tłumacz ustny pracuje na konferencjach naukowych czy spotkaniach biznesowych, więc naturalnie przekłada się to na styl i poziom języka oraz słownictwo. Dlatego właśnie nie powinieneś utożsamiać języka mówionego ze stylem potocznym, gdyż nie zawsze oznacza to samo.

Warto na tłumaczenia spojrzeć również z innej strony. Zwykle tłumacz wybiera do danego zlecenia najbardziej odpowiedni język i styl. Projekty, treści i materiały, które trafiają w ręce profesjonalistów, są naprawdę zróżnicowane. Teksty naukowe wymagają innych słów niż chociażby tekst na stronę internetową czy ten do powieści kryminalnej. Są też i takie sytuacje, kiedy tłumacz musi swobodnie posługiwać się zarówno językiem pisanym, jak i mówionym. Wszystko więc zależy od materiału źródłowego, słownictwa, kontekstu i tego, na czym zależy klientowi.

Najważniejsze różnice między językiem mówionym a pisanym w kontekście tłumaczeń

• Język pisany ma charakter trwały, czego nie możemy powiedzieć o języku mówionym, który cechuje ulotność i ścisłe powiązanie z konkretnym kontekstem sytuacyjnym.
• Język pisany pozwala na komunikację z adresatem nawet pod jego nieobecność. Mowa jest dialogiem.
• Język mówiony nie dba o zachowanie takiego ładu kompozycyjnego, jak ma to miejsce w przypadku wypowiedzi pisemnej.
• Cechy języka mówionego to: jest wzbogacony o mimikę, gestykulację osoby mówiącej i odbiorcy oraz o kod niewerbalny (język pisany jest tego pozbawiony).
• Typowe cechy języka pisanego różniące go od mowy to na przykład: logiczna i bardziej uporządkowana struktura, bogatsza składnia, dbałość o styl, zachowanie spójności.
• Język mówiony jest językiem bardziej potocznym. Znajdziemy w nim wiele wyrazów i wyrażeń nacechowanych emocjonalnie. W odmianie pisemnej języka (polszczyzny czy angielszczyzny) tekst rządzi się w znacznym stopniu przyjętymi zasadami, na przykład ortograficznymi czy ogólnie przyjętymi konwencjami pisarskimi.
• Słownictwo języka pisanego, na przykład języka polskiego, ma elementy tak zwanego rejestru wysokiego, czyli wyrazy książkowe.
• Język mówiony i pisany mają też różny poziom językowy konstrukcji zdaniowych, w pierwszym przypadku zdania są prostsze.
• Zdania w języku mówionym mają tak zwane omyłki słowne, których zwykle pozbawione jest pismo.

Samodzielne wyczucie różnic między językiem pisanym a mówionym może być sporym wyzwaniem. Zwłaszcza dla osoby, która na co dzień nie zajmuje się tego rodzaju zadaniami. Dlatego jeśli potrzebujesz profesjonalnego przekładu, który precyzyjnie będzie odzwierciedlał kontekst i styl oryginału, skorzystaj z pomocy naszych tłumaczy. To eksperci, którzy doskonale znają wszelkie niuanse językowe i potrafią dopasować je do kontekstu wypowiedzi. Sprawdź ofertę.