Jak tłumaczyć nazwy własne? Poznaj strategie ekspertów

Nazwy własne stanowią nie lada problem dla tłumaczy. Dlaczego tak się dzieje? Wynika to z pewnego rodzaju dwoistości ich natury. W większości tekstów nazwy te stanowią ich fundamenty i nierozerwalnie związane są z charakterem tekstu. Osoba początkująca w zawodzie musi nauczyć się kiedy nazwy własne pozostawić w oryginalnym brzmieniu, a kiedy starać się je przekształcać.

Oczywiście istnieją zasady tłumaczenia nazw własnych, techniki tłumaczenia nazw własnych czy strategie ich tłumaczenia. Nie ma tu drogi na skróty – trzeba je poznać, obyć się z nimi, a następnie starać się wykorzystywać je w przekładach. Dziś o tym, jak tłumaczyć nazwy własne.

Techniki tłumaczenia nazw własnych: Przekładanie imion i nazwisk w literaturze i filmie

Tłumaczenie nazw własnych, choć na pozór wydaje się błahe, takie nie jest. Techniki tłumaczenia nazw własnych są więc pomocą i wsparciem. Wyznacznikiem postępowania w takim wypadku musi być kontekst. Jeżeli zostawiasz nazwę własną w oryginale, musi mieć to umotywowanie w utworze.

Oto kilka zasad postępowania.

• Pozostawienie nazwy własnej bez zmian. Jeżeli zdarzy się tak, że imię nie ma znaczącej etymologii, jest w zasadzie zlepkiem liter, nie wpływa na przebieg akcji, ani nie determinuje cech bohatera, nie warto go tłumaczyć. Tak dzieje się, chociażby w filmach.
• Zmiana nazw własnych. Jeżeli imiona i nazwiska mają kluczowy wpływ na odbiór tekstu i posiadają znaczącą dla dzieła etymologię, należy je zmieniać.
• Modyfikacja. Strategia tłumaczenia nazw własnych może polegać na przykład na modyfikacji – nazwę własną adaptuje się do gramatycznych i stylistycznych możliwości języka, na który przekładany jest tekst.

Jak widać, tłumaczenie nazw własnych potrafi być skomplikowane… Jeśli masz wątpliwości, jak tłumaczyć nazwy własne, skorzystaj z pomocy naszych tłumaczy. Specjalizujemy się w przekładach w ponad 50 językach, doskonale znamy fachową terminologię i wszelkie niuanse językowe. Pomożemy Ci uniknąć błędów i zapewnimy najwyższą jakość tłumaczeń.

Czytaj również:

• Tłumaczenie idiomów
• Tłumaczenie intersemiotyczne
• Uwaga interferencja
• Znaczenie pragmatyczne a proces przekładu
• Jakimi cechami powinien charakteryzować się słownik z którym pracuje tłumacz

Strategie tłumaczenia nazw własnych

Tłumaczenia nazw własnych mogą być zawiłe, sprawiają trudności, bywają kłopotliwe, ale na szczęście tłumacze mogą wykorzystać sprawdzone strategie tłumaczenia nazw własnych.

 Oto trzy podstawowe strategie:

1. Zastąpienie nazwą w języku docelowym:

• Przykład: Tłumaczenie angielskiego „Greenwood” na polskie „Zielony Las”.
• Zastosowanie: Stosowane, gdy nazwa własna ma bezpośrednie odpowiedniki w języku docelowym, co ułatwia odbiór tekstu przez czytelnika.

1. Kreatywne wyrażenie:

• Przykład: Tłumaczenie angielskiego „Hogwarts” jako „Hogwart” w polskim przekładzie książek o Harrym Potterze.
• Zastosowanie: W sytuacjach, gdy nazwa własna w języku oryginalnym zawiera grę słów, aluzje kulturowe lub inne niuanse, które wymagają kreatywnego podejścia, aby oddać sens i charakter oryginału.

1. Przekształcenie na zwrot opisowy:

• Przykład: Tłumaczenie „Big Apple” jako „Wielkie Jabłko” dla Nowego Jorku.
• Zastosowanie: Gdy nazwa własna w języku oryginalnym nie ma bezpośredniego odpowiednika, ale można ją opisać za pomocą zwrotu, który będzie zrozumiały dla czytelnika języka docelowego.

Jest to bardzo teoretyczne potraktowanie tłumaczenia oryginalnych nazw występujących w tekście. W praktyce wychodzi to różnie. I w tym wypadku najlepiej zdać się na wyczucie i wrodzoną intuicję.

Strategie tłumaczenia nazw własnych mają być odnośnikiem i wsparciem w procesie przekładu, a nie czymś w rodzaju wyroczni, z której tłumacz korzysta bez jakiejkolwiek refleksji.

Techniki tłumaczenia nazw własnych: Nazwy instytucji, szkół, urzędów

Powyższy problem dotyczy głównie tłumaczy medycznych, prawniczych oraz ekonomicznych.

Na stronach internetowych można znaleźć przetłumaczone na język polski odpowiedniki zagranicznych szkół czy instytucji. Warto nadmienić, że często nie mogą być one tłumaczone dosłownie, ponieważ kraje różnią systemy administracyjne, prawne, a także struktura szkolnictwa. Tym samym nie istnieją 100 % odpowiedniki konkretnych słów w języku.

Tłumacz powinien znać kulturę kraju, którego język tłumaczy, musi zdawać sobie sprawę ze znaczenia podstawowych idiomów i związków frazeologicznych. Co do zasady nie tłumaczy się nazw czołowych instytucji, szkół, itp. Dopiero mając odpowiednią wiedzę, można podejść do tłumaczenia nazw własnych odpowiednio przygotowanym.

Zasady tłumaczenia nazw własnych

Tłumaczenie nazw własnych jest sztuką, która wymaga od tłumacza precyzji i zrozumienia kontekstu. Oto kilka ogólnych zasad tłumaczenia nazw własnych, które warto mieć na uwadze:

• Określ cel przekładu. Tłumacząc nazwę własną, musisz dokładnie wiedzieć, jaki jest cel takiego przekładu, czy ma być wiernym oddaniem oryginału, czy dopasowanym do odbiorcy lokalnego.
• Dopasuj tłumaczenie do celu tekstu. Tłumaczenie nazw własnych powinno być związane bezpośrednio z misją tekstu i ogólnym przesłaniem treści tak, aby nazwa harmonizowała z całością utworu.
• Wynik z tekstu. Nazwa własna powinna w naturalny sposób wynikać z tekstu, być logiczna i spójna z treścią, a nie być sztucznie wprowadzona.
• Spolszczanie w uzasadnionych przypadkach. Dopuszczalne jest spolszczanie nazw własnych wtedy, gdy jest to uzasadnione i ułatwia odbiór przez polskojęzycznego odbiorcy treści.

Jeśli zasady przekładu nazw własnych i samodzielne tłumaczenie wydaje się dla Ciebie zbyt skomplikowane, rozważ powierzenie go zawodowym tłumaczom. Nasze biuro tłumaczeń specjalizuje się w przekładach nie tylko nazw własnych, ale także specjalistycznych treści wymagających wiedzy i znajomości skomplikowanego słownictwa. Gwarantujemy najwyższą jakość tłumaczeń, z uwzględnieniem fachowej terminologii i wszelkich niuansów językowych. Sprawdź cennik.