Tłumaczenie idiomów – sprawdzone metody

Idiomy w tłumaczeniach stanowią problem. Wbrew pozorom nie mamy tu na myśli tylko i wyłącznie trudności, jaką stanowią dla zawodowych tłumaczy, ale także i dla każdego z nas, dla Ciebie także. Jak je przekładać, aby w ogóle miało to sens, a przede wszystkim, jak oddać ich prawdziwe znaczenie? Oto nasz krótki przewodnik: idiomy w tłumaczeniach.

Słownik idiomów

Z reguły nikt nie lubi idiomów. Nie ma w tym nic dziwnego, gdyż jest ich wiele i są dosyć trudne do zapamiętania. Zacznijmy od definicji. „Słownik Języka Polskiego” podaje, że:

„Idiom to wyraz, zwrot, wyrażenie właściwe danemu językowi, nie dające się dosłownie przetłumaczyć na inny język; idiomatyzm; idiomat”.

Z jednej strony problem z nimi związany rozwiązuje słownik idiomów. Nie masz go jeszcze? Koniecznie musisz nabyć słownik idiomów i mieć go pod ręką. To nieoceniona „pomoc” w trakcie Twojej próby przełożenia jakiegoś lub kilku z nich.

Tłumaczenie idiomów

„Tłumacz” idiomów, czyli o tym, że idiomy są także wyzwaniem dla profesjonalnych tłumaczy

Dla nas oznacza to, że idiomy to kolejni fałszywi przyjaciele tłumacza, zarówno ustnego, jak i pisemnego.

Tłumacz idiomów – twarzą w twarz z trudnościami

Rozpatrzmy na początku problem idiomów z innej strony – stanowią one bogactwo językowe danego systemu, są charakterystyczne dla konkretnego języka, stąd tak bardzo dają się we znaki każdemu, kto uczy się jakiegokolwiek języka i kto chce się nim praktycznie posługiwać.

Tłumaczenie idiomów – podstawy

Co do zasady idiom jest elementem, który funkcjonuje tylko w obrębie jednego języka. Rzadko zdarza się tak, że w innych językach istnieją te same idiomy, choć nie jest to sytuacja niemożliwa.

Tłumaczenie idiomów – przykład 

Przykładem może być niemiecki idiom „Da Liege der Hund be graben” (pol. „tu leży/jest pies pogrzebany”). Przechodzenie idiomów może mieć miejsce w obrębie krajów sąsiednich, mających wspólną kulturę, tradycje czy historię.

Idiomy w tłumaczeniach, a przekazanie całości znaczenia w przekładzie 

Idiom jest znacznie silniejszym związkiem niż kolokacja. O ile, poszczególne elementy kolokacji mogą występować osobno, o tyle elementy idiomu posiadają znaczenie WYŁĄCZNIE jako całość. Wszystkie idiomy mają charakter metaforyczny, a większość z nich jest bardzo obrazowa.

Przekładamy całość znaczenia, czyli tłumaczenie idiomów i jego trudności

W przypadku idiomów, ekwiwalencja dotyczy WYŁĄCZNIE całości, a nie jego poszczególnych elementów.

Idiomy w tłumaczeniu sfery artystycznej i teatralnej

Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej, gdy w obrębie danego języka, zaczynamy bawić się idiomami i ich znaczeniem, zwłaszcza na płaszczyźnie artystycznej i teatralnej. Tu idiomy w tłumaczeniu potrafią być jeszcze bardziej dziwne i trudne do przełożenia.

Czytaj również:

• Profesjonalne tłumaczenie aktu urodzenia
• Jak można przetłumaczyć nietypowe dokumenty?
• Sztuczne języki
• Tłumaczenie menu restauracji na angielski
• 4 kroki do zostania profesjonalnym tłumaczem

KRÓTKI PRZEWODNIK O TYM, JAK RADZIĆ SOBIE Z IDIOMAMI W TŁUMACZENIACH

• Pamiętaj: idiom jest takim związkiem wyrazowym, w którym najważniejszy jest sens, a nie znaczenie dosłowne. Jeżeli nie wiesz, jak przetłumaczyć idiom, zastanów się nad jego metaforycznego znaczeniem.
• Zaopatrz się w dobry słownik idiomów i związków frazeologicznych.
• Śledź internetowe bazy idiomów języka, który tłumaczysz.
• Nie udziwniaj. Jeżeli nie znalazłeś odpowiednika idiomu w języku docelowym, opisz jego znaczenie w przypisie.

Tłumacz idiomów angielskich

Tłumacz idiomów angielskich

Każdy tłumacz ma swoje sposoby radzenia sobie z idiomami. Warto jednak sukcesywnie poszerzać swoją znajomość idiomów, obcować z nimi, wykorzystywać je w praktyce. I choć nie ma możliwości, że nauczymy się ich wszystkich na pamięć, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że większość z nich skutecznie zapamiętamy.

Tłumacz idiomów angielskich musi po prostu swobodnie poruszać się po ich przestrzeni. Oto przykłady niektórych z nich:

•  „Break a leg” – powodzenia,
• „Miss the boat” – zbyt późno,
• „Under the weather” – kiepsko się czuć,
• „Barking up the wrong tree” – być w błędzie.

Tłumaczenie idiomów angielskich  to zadanie trudne, ponieważ często to przekładanie rzeczy nieprzekładalnych. Tłumaczenie idiomów angielskich więc wymaga od tłumacza doświadczenia, wiedzy i umiejętności.

Tłumacz idiomów niemieckich

Tłumacz idiomów niemieckich podobnie jak tłumaczenie idiomów innych języków to wyzwanie dla osoby, która zajmuje się przekładem. Tłumacz idiomów niemieckich musi więc być obyty na tyle z tym językiem i swobodnie poruszać się w jego różnych przestrzeniach, aby udźwignąć ciężar pracy, która przed nim stoi.

Idiomy niemieckie – tłumaczenie w przykładach:

• „Jemandem nicht aus den Augen lassen” – nie spuszczać kogoś z oka,
• „die Stimme des Herzens” – głos serca,
• ” Schwein haben” – mieć farta,
• „ins Fettnäpfchen treten” – popełnić gafę.

Idiomy niemieckie – tłumaczenie ich w sposób poprawny i oddający sedno niemieckich słów to prawdziwa sztuka.