Ekwiwalencja formalna a ekwiwalencja dynamiczna

Ekwiwalencja w tłumaczeniach – dowiedz się co to znaczy. Wykonywanie tłumaczenia nie jest nigdy sprawą szablonową. Do każdego z nich trzeba podejść indywidualnie, aby zachować nie tylko dosłowne znaczenie, ale i sens oraz cel oryginału. Często, aby tego dokonać, trzeba wybierać pomiędzy równorzędnymi zabiegami stylistycznymi. Dzięki temu można zdecydować się na najbardziej składny sposób przekazania treści i formy pierwotnego komunikatu. Tu na horyzoncie pojawia się ekwiwalencja – co to znaczy, a także, jakie znaczenie ma ekwiwalencja w przekładzie? Oto kilka ważnych informacji, które rozjaśnią Ci sprawę tego trudno brzmiącego słowa.

Ekwiwalencja – co to znaczy?

Zacznijmy od podstaw. Ekwiwalencja – co to znaczy?

W najbardziej ogólnym znaczeniu można powiedzieć, że ekwiwalencja jest to rodzaj analogii między tekstem źródłowym a docelowym. Kiedy oba teksty przekazują takie samo znaczenie, mówi się właśnie, że to ekwiwalencja.

Czytaj również:

• Ile zarabia tłumacz?
• Jak dobrze przygotować się do egzaminu na tłumacza przysięgłego?
• Jak dobrze tłumaczyć teksty angielskie?
• Jak dobrze tłumaczyć teksty niemieckie?
• Jak doskonalić swoje umiejętności językowe?

Ekwiwalencja formalna: Na czym polega?

Ekwiwalencja formalna w przekładzie ma za zadanie odtworzenie poszczególnych jego elementów, takich jak:

• jednostki gramatyczne;
• stosunek tłumaczenia do oryginału, tekstu źródłowego.

To właśnie odtwarzanie jednostek gramatycznych jest kluczową metodą tłumaczenia nakierowanego na to, co określamy znamy jako ekwiwalencja formalna. Obejmuje ono:

• tłumaczenie rzeczowników na rzeczowniki, czasowników na czasowniki;
• pozostawienie wyrażeń i zdań bez zmian, czyli bez przeciwstawiania i rozdzielania jednostek;
• pozostawienie oryginalnego podziału na wersy, akapity, znaki interpunkcyjne.

Ekwiwalencja w tłumaczeniu – warto wiedzieć: Tłumacz stosujący ekwiwalencję formalną musi być konsekwentny w użyciu wyrazów, które są przekładem z pierwotnego tekstu. Pamiętać też musi, że daje ona znacznie mniejszą swobodę w zakresie wyboru słów i zwrotów, co może mieć zarówno swoje plusy, jak i minusy.

Ekwiwalencja w tłumaczeniu – warto wiedzieć także: Ekwiwalencja formalna stosowana przykładowo w tłumaczeniach prawniczych jest z jednej strony wymogiem (zachowanie oryginału układu graficznego), z drugiej jednak – nie zawsze takie właśnie przełożenie na język docelowy będzie najlepsze, bo obejmuje przecież zupełnie odmienne przepisy.

Ekwiwalencja w tłumaczeniu tekstów – pamiętaj: Trzeba również bardzo uważać, żeby wykorzystanie w przekładach ekwiwalencji formalnej nie prowadziło do absurdów, na przykład do powstania bezsensownych ciągów wyrazowych. Tłumacz EF bardzo często stosuje nawiasy i kursywy dla oznaczenia słów, jakie w oryginalne stricte nie występowały.

Ekwiwalencja w tłumaczeniu: A co, jeśli nie da się jej zastosować? 

Ekwiwalencja w przekładzie czasem nie może być zastosowana. I co wówczas? Najczęściej posługujemy się komentarzami na marginesie, ponieważ każda nasza wątpliwość musi zostać wyjaśniona tak, żeby nie działała na szkodę tłumaczenia. Zazwyczaj jest to stosowane, kiedy natykamy się w tekście na kalambury, gry słów, akrostychy.

Trzeba pamiętać, że konsekwentny przekład ekwiwalencji w tłumaczeniu tekstów w naturalny sposób będzie wpływał na treść tłumaczenia, przez co może być mało zrozumiały dla przeciętnego odbiorcy. Wyjaśnienie pewnych cech formalnych wymaga więc komentarza – dlatego warto posiłkować się tą formą w trakcie jakichkolwiek wątpliwości.

Ekwiwalencja tłumaczeniowa w praktyce pokazuje, że takie tłumaczenia są jak najbardziej użyteczne. Szczególnie gdy jest dostosowane do pewnej specyficznej grupy odbiorców.Wspomniane już wyżej tłumaczenia prawnicze mogą wręcz wymagać właśnie takiej formy. Zawsze jednak, do każdego odrębnego przekładu – a często do różnych jego części – podejść trzeba bardzo indywidualnie i ocenić, czy na pewno stosujemy właściwą metodę.

Ekwiwalencja tłumaczenia to pojęcie, które często pojawia się w dyskusjach dotyczących przekładu. Nawet wśród wybitnych specjalistów budzi wiele emocji i sporów. Wystarczy spojrzeć na Romana Jakobsona, Eugene Nida, Johana Cartforda czy Wernera Kollera, aby uświadomić sobie, że to temat trudny, wymagający pogłębienia i spokojnych rozmyślań.